Είναι φορές που η διαχείριση μιας κρίσης, όχι μόνο μπορεί να μετριάσει τις επιπτώσεις της, αλλά και να την μετατρέψει σε ευκαιρία. Αυτό φυσικά ισχύει, όχι μόνο στην πολιτική. Αλλά, παραμένοντας στον χώρο της πολιτικής υπάρχουν δυο, σχετικά πρόσφατα παραδείγματα, που η διαχείριση των κρίσεων έφερε δυο διαφορετικά αποτελέσματα. Κατά σύμπτωση αφορούν και τα δύο τον μόνιμο καλοκαιρινό εφιάλτη κάθε κυβέρνησης. Τις πυρκαγιές.
Πριν 15 χρόνια το καλοκαίρι του 2007, και μάλιστα ολόκληρο το καλοκαίρι, από τις 28 Ιουνίου έως τις 3 Σεπτεμβρίου καιγόταν η Πελοπόννησος. Μεσσηνία, Αρκαδία, Ηλεία, Αχαΐα, Λακωνία, Αργολίδα και Κορινθία (αλλά και Αττική, Εύβοια και Φθιώτιδα) είχαν παραδοθεί στις φλόγες και τον «στρατηγό άνεμο». Δεν ήταν υπερβολή το δημοσιογραφικό κλισέ της εποχής ότι μόνο ο Ιμπραήμ είχε κάψει μεγαλύτερη έκταση στην Πελοπόννησο. Το αποτέλεσμα ήταν 84 νεκροί!
Θα περίμενε κανείς ότι το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση, Κώστα Καραμανλή τότε, θα ήταν τεράστιο. Κι όμως ο Καραμανλής ο Μικρός τόλμησε και πήγε σε εκλογές μόλις στις 16 Σεπτεμβρίου. Κι ενώ ακόμη «κάπνιζαν τα αποκαΐδια» κατήγαγε την δεύτερη συνεχόμενη νίκη του επί του ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου με ένα (απλησίαστο για τα σημερινά δεδομένα) 45,36% έναντι 40,55% του ΠΑΣΟΚ – εποχές παλιού ισχυρού δικομματισμού…
Τι είχε συμβεί; Προφανώς δεν έπειθε ακόμη ο Γ. Παπανδρέου. Λειτούργησαν τα 3χίλιαρα που μοιράστηκαν σε πυρόπληκτους με μία απλή υπεύθυνη δήλωσή τους, αλλά και η λογική της «δεύτερης ευκαιρίας» που αποτελεί κανόνα μεταπολιτευτικά για όλες τις κυβερνήσεις. Όμως , επιπλέον, όπως γράφτηκε και αναλύθηκε κατ’ επανάληψη τότε, η νίκη εκείνη ήταν και ένας προσωπικός θρίαμβος του Θόδωρου Ρουσόπουλου και της επικοινωνιακής διαχείρισης της κρίσης τον σχεδιασμό της οποία είχε ο ίδιος. Η αυτοψία από ελικοπτέρου με τον τότε πρωθυπουργό να εξετάζει χάρτες ή να συνταξιδεύει με Ρουσσόπουλο, Μειμαράκη και Σουφλιά και οι φωτογραφίες να φτάνουν παντού, θύμισε κάτι από Σρέντερ που στις πλημμύρες του Ρήνου εμφανίστηκε με γαλότσες να βοηθάει στο στήσιμο φραγμάτων με σακιά άμμου. Λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές του 2002. Στην διαχείριση εκείνης της κρίσης αποδίδεται το γεγονός ότι το SPD ενώ βρισκόταν πέντε μονάδες πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες τελικά κέρδισε τις εκλογές. Στην εποχή της εικόνας ζούμε, άλλωστε…
Κι είναι ακριβώς η εικόνα διάλυσης του κρατικού μηχανισμού σε συνδυασμό με τα ψέματα σε απ’ ευθείας μετάδοση την βραδιά μετά την εκατόμβη στο Μάτι το καλοκαίρι του 2018 που ακόμη στοιχειώνει τον ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν Δευτέρα 23 Ιουλίου όταν γύρω στις 4 και 20 το απόγευμα κι ενώ φυσούσαν ισχυρότατοι δυτικοί άνεμοι ξέσπασε η φωτιά που άφησε πίσω της 103 νεκρούς μέσα σε λίγες ώρες. Και περισσότερο από το χάος στον κρατικό μηχανισμό, που διαπιστώθηκε εκ των υστέρων, οι περισσότεροι θυμόμαστε την περίφημη εκείνη σύσκεψη γύρω στα μεσάνυχτα υπό την προεδρία του εσπευσμένα επιστρέψαντος από το Μαυροβούνιο, τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Με τον ίδιο να ρωτάει αν έχουμε νεκρούς και τον Παύλο Πολάκη να του απαντάει ότι υπάρχουν «κάποιοι εγκαυματίες», όταν σε όλα τα δημοσιογραφικά γραφεία γνωρίζαμε την ύπαρξη νεκρών και αγωνιούσαμε για το που θα σταματήσει η μακάβρια αριθμητική εκείνης της ημέρας. Το κωμικοτραγικό βέβαια ήταν όταν ο Αλέξης Τσίπρας ρώτησε τους αρμόδιους τι ώρα θα πετούσαν το επόμενο πρωί τα «εναέρια», όταν πλέον η φωτιά είχε σβήσει και οι προσπάθειες επικεντρώνονταν στην προσπάθεια να απεγκλωβιστούν από την θάλασσα όσοι πολλοί κάτοικοι και παραθεριστές είχαν καταφύγει σε αυτήν την ύστατη λύση.
Η αποτυχία στην διαχείριση εκείνης της κρίσης ήταν οι αλλεπάλληλες επισκέψεις στο Μάτι, κατ’ αρχήν του «συγκυβερνήτη» Πάνου Καμμένου, ο οποίος «μάλωσε» τους κυριολεκτικά καμένους κατοίκους. Κι αργότερα του τότε πρωθυπουργού ο οποίος στο παράπονο ενός κατοίκου γιατί δεν θα δινόταν τελικά η ενίσχυση των δύο χιλιάδων που είχε αναγγελθεί, απάντησε με παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης «και να στα έδινα μωρέ τι θα έκανες θα τα έτρωγες»! Φυσικά μετά από όλο αυτό το σκηνικό οι σκέψεις για πρόωρες εκλογές με νωπές τις δάφνες από την Συμφωνία των Πρεσπών απλώς ξεχάστηκαν…
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τις υποκλοπές αντιμετωπίζει την πρώτη «μη εισαγόμενη» κρίση της τριετούς διακυβέρνησης του. Όπως ήδη έχουμε παρατηρήσει, οι μη πειστικές απαντήσεις (αλλά και οι μη απαντήσεις) έχουν σπαταλήσει ήδη ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού κεφαλαίου που είχε συσσωρεύσει. Το μέγεθος των απωλειών θα καταγραφεί εκεί που καταγράφονται αντίστοιχες απώλειες στις δημοκρατίες : Στις κάλπες.
Μέχρι στιγμής πάντως, ακόμη κι αν η φύση της κρίσης είναι τέτοια που ίσως δικαιολογεί μια μυστικοπάθεια (κι εξ αυτού δεν είναι ευθέως συγκρινόμενη με τις άλλες δύο περιπτώσεις που περιγράψαμε), η διαχείριση της δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδανική. Από την Αρμενία και την Ουκρανία μέχρι και το σχήμα «νόμιμη, αλλά μη αποδεκτή πολιτικά η επισύνδεση», όλα τα επιχειρήματα «μπάζουν». Και τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα όταν βγαίνει ο Χ. Αθανασίου αντιπρόεδρος της Βουλής, στέλεχος της ΝΔ και πρώην υπουργός και λέει ότι οι μουσουλμάνοι βουλευτές θα μπορούσαν να παρακολουθούνται!
Όλα αυτά δεν πείθουν ότι η ΝΔ μπορεί να διαχειριστεί ικανοποιητικά αυτήν την κρίση. Εκτός εάν, σε αντίθεση με τις πυρκαγιές που αφήνουν πίσω τους νεκρούς και μια πάνδημη θλίψη, οι ιστορίες των παρακολουθήσεων κι των μυστικών υπηρεσιών, ακόμη κι αν αφορούν τον πυρήνα της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος και των θεσμών, δεν αφορούν παρά μόνο έναν περιορισμένο κύκλο πολιτών.
Όμως, είπαμε, όλα αυτά στις δημοκρατίες καταγράφονται και αποτιμούνται σε ένα πολύ συγκεκριμένο «χώρο» : στις κάλπες!
