Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70, λαμβάνει χώρα μια επανάσταση στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ο Άγιαξ, που δεν ήτανε από τα κορυφαία ονόματα της Ευρώπης, για την ακρίβεια τότε γίνεται μεγάλος, έρχεται με προπονητή τον Ρίνους Μίχελς και τη συνέχεια τον Στέφαν Κόβατς να ανατρέψει τα πάντα στο σύστημα και να σαρώσει τίτλους αφήνοντας άφωνη την Ευρώπη. Οι Ιπτάμενοι Ολλανδοί εφαρμόζουν το λεγόμενο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο.
Στο σύστημα αυτό οι παίκτες δεν έχουν συγκεκριμένες θέσεις και τρέχουν ακατάπαυστα για να καλύψουν τα κενά που αφήνουν οι συμπαίκτες τους. Ο αμυντικός γίνεται επιθετικός και ο επιθετικός μετατρέπεται σε αμυντικό. Έτσι, η ομάδα βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, μπλοκάροντας κάθε κίνηση των αντιπάλων της.
Βέβαια για να το πετύχει αυτό ο Άγιαξ και στη συνέχεις η εθνική Ολλανδίας δεν είχε μόνο τον μεγάλο Γιόχαν Κρόιφ, αλλά και παίκτες όπως ο Νέσκενς, ο Κάιζερ, ο Χάαν, ο Σουρμπίρ, ο Χρουσώφ και άλλοι μύθοι της εποχής.
Έχει τη σημασία του το γεγονός γιατί πολλές ομάδες της εποχής προσπάθησαν να αντιγράψουν το απαιτητικό αυτό σύστημα, τις περισσότερες φορές με τραγικά αποτελέσματα. Στα τσιμέντα του Καραϊσκάκη την εποχή εκείνη γελάσαμε πολλές φορές με τέτοιες ομάδες, που προσπάθησαν μάλιστα να δυσκολέψουν το μεγάλο Θρύλο του Γουλανδρή, δήθεν υιοθετώντας το ολλανδικό σύστημα. «Σύστημα πλημμύρα» λέγαμε ότι έπαιζαν. Απλώς γιατί τελικά πνιγόντουσαν οι ίδιες οι ομάδες.
Ο μύθος δηλοί ότι αν δεν έχεις μονάδες, προσωπικότητες, που μπορούν να ανταπεξέλθουν στα δεδομένα ενός αγώνα, μιας κατάστασης, κανένα σύστημα δεν μπορεί να σε σώσει. Με λίγη φαντασία, είναι η περίπτωση της Νέας Δημοκρατίας. Έχει μια μακρά δημοκρατική παράδοση στην εκλογή αρχηγών, μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή έχει εκλέξει έξι προέδρους με δημοκρατικές διαδικασίες, στην αρχή από την κοινοβουλευτική ομάδα, στη συνέχεια από ένα πιο διευρυμένο σώμα εκλεκτόρων και τελευταία με ανοικτή ψηφοφορία όλων των μελών. Αλλά ο Ράλλης και ο Αβέρωφ ήταν μύθοι της παράταξης το ΄80, ο Μητσοτάκης στη συνέχεια μεγάλος παίκτης, ο Έβερτ προερχόταν από τα σπλάχνα της ομάδας, ο Καραμανλής είχε το βαρύ όνομα και ο Σαμαράς ήταν σκληρός και επίμονος, με τεράστιες αντοχές.
Τώρα τέσσερεις παίκτες, Μεϊμαράκης, Άδωνις, Κυριάκος και Τζίτζι, θα προσπαθούν για ενάμιση μήνα περίπου να κάνουν παιχνίδι προσελκύοντας όσο γίνεται μεγαλύτερα τμήματα του Νεοδημοκρατικού κοινού. Η διαδικασία, το σύστημα, φαντάζει εξαιρετικό. Αλλά υπάρχει κανείς από τους παραπάνω για τον οποίον θα πιστέψει η κερκίδα ότι μπορεί να κάνει παιχνίδι;
Αναγνώστης Κέντρος
