Στο Πρώτο Γαστρονομικό Φεστιβάλ Καρπάθου
Στο χωριό Μενετές, περίπου 8 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Καρπάθου -τα Πηγάδια- κοντά στην Παναγία του Βράχου που δεσπόζει στην περιοχή, στον φούρνο του Γεραπετρίτη η ομάδα βρίσκεται υπ’ατμόν. Περίπου οκτώ άτομα πλάθουν τη ζύμη για τα ψιλοκούλουρα, αφοσιωμένοι και με ρυθμό. Υπάρχουν ακόμη προϊόντα που δεν μπορούν, παρά να είναι χειροποίητα. Γλυκά και ψωμιά της Καρπάθου ετοιμάζονται για να παρουσιαστούν στο φεστιβάλ Γαστρονομίας που διοργάνωσε ο δήμος. Η κυρία Κούλα, η ψυχή του φούρνου δουλεύει ασταμάτητα και αφήνει στην κόρη της, την Μαριάνα να κάνει την ξενάγηση. Η Μαριάνα εξηγεί πως το ψιλοκούλουρο που ετοιμάζεται είναι ένα είδος αρτοσκευάσματος που προσφέρεται στις χαρές, δηλαδή κυρίως σε γάμους και βαφτίσεις. Έχει όμως γενικά πάρα πολύ μεγάλη ζήτηση το καλοκαίρι και η παραγωγή υπολογίζεται περίπου στα 300 τεμάχια την ημέρα. Επειδή υπάρχει ζήτηση, τα γλυκά “χάνουν” την εποχικότητά τους. Ποιος θα περίμενε ότι μπορεί να βρει για παράδειγμα, κουραμπιέδες μες το καλοκαίρι; Κι όμως, οι κουραμπιέδες είναι ένα πολύ δημοφιλές γλυκό για την εποχή, επειδή όλοι όσοι έρχονται και ανοίγουν τα εξοχικά τους, θέλουν να το έχουν στο σπίτι τους για τον κόσμο που τους επισκέπτεται, όπως επισημαίνει η Μαριάνα Γεραπετρίτη. Και αυτή η εικόνα, κατά μια έννοια, περιγράφει το πώς οι Καρπάθιοι αντιλαμβάνονται την φιλοξενία.
Οι τουρίστες πηγαίνουν κι έρχονται, όπως τα κεράσματα. Λένε “καλημέρα” και άλλες λέξεις στα ελληνικά γιατί οι περισσότεροι δεν επισκέπτονται την Κάρπαθο για πρώτη φορά. Είναι repeaters (επαναλαμβανόμενοι τουρίστες) ενώ πολλοί από αυτούς έχουν αγοράσει και σπίτια που τα χρησιμοποιούν ως εξοχικές κατοικίες.
Ο τουρισμός στην Κάρπαθο, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων, μετά τη Ρόδο, συνεχώς αναπτύσσεται. Όπως επισημαίνει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού της Καρπάθου Μανόλης Παραγιός, το 2022 ήταν τουλάχιστον κατά 10% αυξημένος σε σχέση με το 2019 που ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές για το νησί. Φέτος η χρονιά είναι εξίσου καλή. «Η σεζόν άρχισε μέσα στον Απρίλιο ενώ ήδη από τον Ιούνιο οι πληρότητες αγγίζουν το 90% και αναμένεται να κλείσει με υψηλές πληρότητες περίπου προς τα μέσα του Οκτώβρη. Ήδη μετρήσαμε περισσότερες από 85.000 αεροπορικές αφίξεις ενώ υπάρχει τεράστια αναβάθμιση στην ακτοπλοϊκή σύνδεση. Οι τουρίστες από το εξωτερικό είναι στην πλειονότητά τους Ιταλοί (σε ποσοστό περίπου 30%) και οι υπόλοιποι Σκανδιναβοί, Ολλανδοί, Γερμανοί και Αυστριακοί. Αυτοί έρχονται με πτήσεις τσάρτερ ενώ το νησί συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα, τη Ρόδο και την Κρήτη», σημειώνει ο αντιδήμαρχος μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Μέσα από στοχευμένες δράσεις για την ανάδειξη και προβολή του νησιού, ο δήμος εντάσσει και την δημιουργία μιας αποτύπωσης της γαστρονομικής ταυτότητας του νησιού. Σε αυτό το πλαίσιο φέτος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στις 2 Σεπτεμβρίου, το Γαστρονομικό Φεστιβάλ της Καρπάθου με πρωτοβουλία του δημάρχου Ιωάννη Νισύριου, όπου οι επαγγελματίες είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν τα προϊόντα τους και συγχρόνως οι επισκέπτες να δοκιμάσουν γεύσεις από την καρπάθικη κουζίνα, “πειραγμένες” και μη.
«Σε πολλούς δεν αρέσει να πειράζεις την παράδοση αλλά δεν μπορούμε να μένουμε στάσιμοι», λέει ο σεφ Μιχαήλ Γιαλουράκης. Καρπάθιος στην καταγωγή με παππούδες και γονείς που μετανάστευσαν στην Ζιμπάμπουε, ο Μιχαήλ Γιαλουράκης αφού ταξίδεψε, σπούδασε και εργάστηκε σε διάφορα μέρη του εξωτερικού για 12 χρόνια, γύρισε με εμπειρία και γνώση να επενδύσει στον τόπο του. «Δημιουργούμε με τον δικό μας τρόπο ο καθένας. Εγώ για παράδειγμα, πήρα την μακαρούνα, ένα παραδοσιακό πιάτο και την έκανα ραβιόλι με αφρό κρεμμυδιού. Έχουμε ωραία πιάτα στην Κάρπαθο, όπως το γεμιστό κατσικάκι που το λέμε Βυζάντι, ή τον παραδοσιακό μπακλαβά που τον κάνουμε ανοιχτό με τηγανισμένο φύλλο και από πάνω ρίχνουμε σουσάμι ή καρύδια. Έχουμε τη σιτάκα, ένα είδος βουτύρου, το μανούλι ένα είδος τυριού και άλλα πολλά παραδοσιακά προϊόντα. Ο τουρίστας πλέον ξέρει τι θέλει. Η γαστρονομία έχει αλλάξει, δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο φαγητό και πιστεύω, αν κι έχουμε αρκετό δρόμο ακόμη μπροστά μας, ότι στην Κάρπαθο κάνουμε μεγάλα βήματα. Είμαστε πολλοί αυτοί που πλέον επιστρέφουμε και επενδύουμε στον τόπο μας», σημειώνει ο κ.Γιαλουράκης.
Η κόρη της κυρίας Σοφίας Πρωτοψάλτη, η Άννα, είναι μια νέα γυναίκα που μαζί με τη μητέρα της φτιάχνουν επιτόπου παραδοσιακά γλυκά, στο ζαχαροπλαστείο τους στην Αρκάσα. Οι επισκέπτες τις βλέπουν “εν δράσει” να παρασκευάζουν γαλατένια κουλούρια, πιτιά, καρπάθικο μπακλαβά, μυζηθρόπητες, αμυγδαλωτά και πολλά ακόμη “καλούδια”. Είναι παραδοσιακά γλυκά που τα βρίσκεις στα καρπάθικα σπίτια, όμως ο κόσμος που έρχεται στο νησί θέλει κι εκείνος να τα γευτεί και να γίνει μέρος αυτού του τόπου, έστω για λίγο.
«Έχουν στραφεί πολλοί στον τουρισμό και παρατηρούμε ένα μεγάλο κύμα Καρπάθιων που επιστρέφουν από το εξωτερικό για να επενδύσουν, να εργαστούν και να ζήσουν στο νησί», αναφέρει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού. «Έχουμε μια κάποια αντιστροφή της μετανάστευσης. Μετά το παγκόσμιο πόλεμο ήταν τεράστιες οι ροές προς Αμερική, Αυστραλία και λιγότεροι στην Ευρώπη. Πάντως, οι Καρπάθιοι όσα χρόνια κι αν λείπουν στο εξωτερικό, μόλις συνταξιοδοτηθούν επιστρέφουν εδώ», προσθέτει.
Ο Βαγγέλης Γεργατσούλης στράφηκε στη μελισσοκομία και δημιουργεί το μοναδικό βιολογικό μέλι Καρπάθου. «Είναι ένα προϊόν που ξεχωρίζει γιατί είναι θυμαρίσιο μέλι και έχει μεγάλη ζήτηση και στο εξωτερικό», υπογραμμίζει.
Υπάρχουν όμως και ορισμένοι που επενδύουν και στο κρασί, όπως η Δώρα Διακονή μαζί με τον σύζυγο της Στέλιο Μοτάκη, που δημιούργησαν ένα οικογενειακό οινοποιείο -το μοναδικό στο νησί- με ιδιόκτητους αμπελώνες έκτασης 80.000 τετραγωνικών μέτρων.
«Η Κάρπαθος έχει δημιουργήσει ένα brand που συνδυάζει παράδοση και φυσική ομορφιά. Ένα από τα στολίδια της είναι η Όλυμπος, ένα χωρίο που μοιάζει σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Οι πανέμορφες παραλίες, η γαστρονομία αλλά κυρίως η φιλοξενία των ανθρώπων της, κάνουν το νησί μας να ξεχωρίζει», επισημαίνει ο κ.Παραγιός και προσθέτει: «Υπάρχει μεγάλη δυναμική για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού και αυτό φαίνεται στον τρόπο με τον οποίο επενδύουν οι νέοι άνθρωποι αλλά και στη σημασία που δίνεται στην εκπαίδευση. Για αυτό και μέσα από εκδηλώσεις, όπως αυτή του φεστιβάλ Γαστρονομίας, παίρνουν μια “γεύση” κυριολεκτικά και μεταφορικά, οι επισκέπτες από το τι σημαίνει Κάρπαθος».