Υποχρέωση των πλοίων σε χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά σε λιμένες ΤΕΝ-Τ
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO) διαπιστώνει με ικανοποίηση ότι επιτεύχθηκε προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ των συννομοθετών σχετικά με την πρόταση για το FuelEU Maritime. Η συμφωνία παρέχει στον τομέα της ναυτιλίας ένα πλαίσιο για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασής του μέσω μειωμένων εκπομπών κατά τη διάρκεια της ναυσιπλοΐας και κατά τον ελλιμενισμό. Οι φιλόδοξες απαιτήσεις για τη μείωση των εκπομπών από τα πλοία από το 2025 θα συμβάλουν στην προώθηση της υιοθέτησης εναλλακτικών καυσίμων στη ναυτιλία, καθώς και στη διασφάλιση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας από ξηράς (SSE).
Ο ESPO εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η συμφωνία για το FuelEU Maritime θεσπίζει την υποχρέωση των πλοίων να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά ελλιμενισμένα σε λιμένες ΤΕΝ-Τ, καθώς και σε άλλους λιμένες που εγκατέστησαν την εν λόγω υποδομή από το 2030. Για τους λιμένες, είναι σημαντικό αυτή η υποχρέωση χρήσης να εφαρμόζεται και να εφαρμόζεται αυστηρά.
Ωστόσο, η υποχρέωση χρήσης συνοδεύεται από αρκετές εξαιρέσεις που ενέχουν τον κίνδυνο περαιτέρω καθυστέρησης και περιορισμού της χρήσης των εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά στους λιμένες. Για τους λιμένες, σύμφωνα με τον επερχόμενο νέο κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων (AFIR), το 2030 θα είναι η προθεσμία για τη δημιουργία υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά. Είναι αναμενόμενο ότι πολλοί λιμένες θα έχουν ήδη αυτές τις εγκαταστάσεις λειτουργικές χρόνια πριν από αυτό, χωρίς καμία εγγύηση χρήσης. Ως εκ τούτου, τα λιμάνια ελπίζουν σθεναρά στη δέσμευση των ναυτιλιακών εταιρειών να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά όταν θα είναι διαθέσιμη πριν από το 2030.
«Χαιρόμαστε που για πρώτη φορά υπάρχει συμφωνία για τις οικολογικές φιλοδοξίες για τη ναυτιλία, τόσο κατά τη διάρκεια της ναυσιπλοΐας όσο και κατά τον ελλιμενισμό. Θα θέλαμε να συγχαρούμε τον εισηγητή και όλους τους διαπραγματευτές για αυτήν τη συμφωνία. Οι απαιτήσεις για τα πλοία πότε θα χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια στον ελλιμενισμό, ελπίζουμε ότι θα σταματήσουν τη συζήτηση για την κότα και το αυγό. Ελπίζουμε, ωστόσο, ότι η ευελιξία που παρέχεται στις ναυτιλιακές εταιρείες να αποφασίζουν τη δική τους πορεία οικολογικού προσανατολισμού, θα αντικατοπτρίζεται επίσης στην επικείμενη συμφωνία για το AFIR. Δεν υπάρχει χρόνος και χρήματα για χάσιμο, ούτε για τις ναυτιλιακές εταιρείες ούτε για τα λιμάνια. Η μείωση των εκπομπών, γρήγορη και αποτελεσματική, θα πρέπει να είναι η κύρια φιλοδοξία. Ελπίζουμε ότι το AFIR δίνει επίσης κάποια ευελιξία στους λιμένες να δώσουν προτεραιότητα στις επενδύσεις στην χερσαία ενέργεια σε λιμάνια όπου είναι πιο λογικό», λέει η Γενική Γραμματέας του ESPO Isabelle Ryckbost.
Οι ευρωπαϊκοί λιμένες ευνοούν επίσης τις διατάξεις της συμφωνίας σχετικά με τη συμβατότητα μεταξύ της ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά επί των πλοίων και των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Ο ESPO πιστεύει ότι ο συντονισμός θα είναι απαραίτητος για την ενίσχυση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά και για την επίτευξη πραγματικών μειώσεων των εκπομπών. Ο ESPO έχει ζητήσει με συνέπεια και επιτυχία τη θέσπιση μηχανισμού διαβούλευσης για τους ενδιαφερόμενους φορείς του τομέα FuelEU Maritime. Κατά συνέπεια, οι ευρωπαϊκοί λιμένες εκφράζουν την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι η προκαταρκτική συμφωνία περιλαμβάνει μια διάταξη που απαιτεί από τα πλοία να ενημερώνουν το αρμόδιο κράτος μέλος του λιμένα κατάπλου σχετικά με την πρόθεσή τους να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά και τις ανάγκες τους σε ηλεκτρική ενέργεια κατά τον ελλιμενισμό. Ο ESPO θεωρεί επίσης ότι αναγνωρίζεται ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα και επιχειρήσεων στη συμφωνία, αλλά παραμένει επικριτικός όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της ρήτρας. Τέλος, ο ESPO ζητεί τα έσοδα από πρόστιμα που προκύπτουν από τη μη σύνδεση με την ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων επενδύσεων στην ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά.
Ο ESPO θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ και τις ναυτιλιακές εταιρείες για την εφαρμογή του FuelEU Maritime, συμβάλλοντας στην υλοποίηση του οικολογικού προσανατολισμού της ναυτιλίας.