Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO) παρουσίασε την ετήσια περιβαλλοντική έκθεση ESPO 2024 – EcoPortsinSights 2024 κατά τη διάρκεια του συνεδρίου GreenPort που διοργάνωσε η HAROPA PORT στη Χάβρη.
Η Περιβαλλοντική Έκθεση του ESPO αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πρωτοβουλίας EcoPorts, η οποία έχει σχεδιαστεί για να υπερασπιστεί την περιβαλλοντική βιωσιμότητα στα ευρωπαϊκά λιμάνια. Η φετινή έκδοση βασίζεται σε δεδομένα που συλλέχθηκαν από 83 ευρωπαϊκά λιμάνια σε 21 χώρες. Μέσω της μεθόδου αυτοδιάγνωσης EcoPorts (SDM), οι θύρες υποβάλλουν ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών δεδομένων, παρέχοντας τη βάση για την έκθεση.
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της έκθεσης παραμένει το Top 10 των περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων, ένας κατάλογος που ρίχνει φως στις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκοί λιμένες. Αυτή η κατάταξη παρέχει τόσο στον ESPO όσο και στους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής τις κρίσιμες γνώσεις που απαιτούνται για τη λήψη καλά ενημερωμένων αποφάσεων. Για τρίτη συνεχή χρονιά, η κλιματική αλλαγή διατηρεί τη θέση της ως το κύριο περιβαλλοντικό μέλημα για τους ευρωπαϊκούς λιμένες.
Εκτός από την κλιματική αλλαγή, άλλες βασικές προτεραιότητες στον τομέα μετατοπίστηκαν, με την ενεργειακή απόδοση να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση και την ποιότητα του αέρα να κινείται στην τρίτη, σε σύγκριση με την έκθεση του 2023. Μαζί, αυτά τα τρία αποτελούν ένα τρίο κρίσιμων περιβαλλοντικών ανησυχιών για τα λιμάνια της περιοχής.
Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι όλο και πιο σημαντική, με το 64% των λιμένων να αναφέρουν επιχειρησιακές προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα, σημειώνοντας αύξηση από το 47% πέρυσι. Επιπλέον, το 73% των λιμένων εργάζονται για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υφιστάμενων υποδομών, ενώ το 86% ενσωματώνει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή σε νέα έργα.
Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη λιμένων που σχετίζεται με το νερό διατήρησε τη θέση της από την περσινή έκθεση, συνεχίζοντας να κατατάσσεται μεταξύ των 10 κορυφαίων προτεραιοτήτων για δεύτερη συνεχή χρονιά.
Η Περιβαλλοντική Έκθεση ESPO 2024 επισημαίνει αρκετές ενθαρρυντικές τάσεις μεταξύ των βασικών δεικτών της, αντανακλώντας μια ισχυρή δέσμευση για βιωσιμότητα και περιβαλλοντική διακυβέρνηση.
Ένας αυξανόμενος αριθμός λιμένων λαμβάνει πιστοποίηση στο πλαίσιο του Συστήματος Περιβαλλοντικής Ανασκόπησης Λιμένων (PERS), του μοναδικού προτύπου περιβαλλοντικής διαχείρισης ειδικά σχεδιασμένου για λιμένες από λιμένες.
Ο Δείκτης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (EMI), ο οποίος συγκεντρώνει τους δείκτες περιβαλλοντικής διαχείρισης, έχει επιτύχει την υψηλότερη τιμή του μέχρι σήμερα, φθάνοντας το 8,61 το 2024. Η περιβαλλοντική παρακολούθηση παραμένει ισχυρή, με τα περισσότερα από τα λιμάνια που ερευνήθηκαν να εφαρμόζουν προγράμματα που επικεντρώνονται κυρίως στην ενεργειακή απόδοση, τα λιμενικά απόβλητα και την ποιότητα του νερού.
Το ποσοστό των λιμένων με περιβαλλοντική πολιτική, απογραφή της σχετικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας και καθορισμένους στόχους για τη βελτίωση του περιβάλλοντος έχει φτάσει στο πρωτοφανές 98%. Επιπλέον, σχεδόν όλοι οι λιμένες διατηρούν πλέον καταλόγους σημαντικών περιβαλλοντικών πτυχών (ΣΠΕ) και έχουν θεσπίσει ενεργά προγράμματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης, επιδεικνύοντας μια προληπτική προσέγγιση στην περιβαλλοντική διαχείριση.
Τα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκε μείωση του δείκτη για την ύπαρξη προγραμμάτων περιβαλλοντικής κατάρτισης για τους λιμενικούς υπαλλήλους, τα οποία παρακολούθησε ο ESPO. Παρά τη συνολική μείωση σε σύγκριση με το 2013, ο δείκτης αυτός είναι φέτος ο υψηλότερος που έχει υπάρξει ποτέ από το 2017.
Η περιβαλλοντική έκθεση ESPO αποτελεί απόδειξη της συνεχούς δέσμευσης των ευρωπαϊκών λιμένων στην επιδίωξη της περιβαλλοντικής αριστείας. Χρησιμεύει επίσης ως πλατφόρμα για αυτούς τους λιμένες να επικοινωνήσουν την αφοσίωσή τους στους βασικούς ενδιαφερόμενους.
“Η Περιβαλλοντική Έκθεση του 2024 είναι ιδιαίτερα θετική. Διαπιστώνουμε πρόοδο σε πολλούς διαφορετικούς δείκτες. Αυτό δεν σημαίνει ότι το έργο έχει ολοκληρωθεί, αλλά πρέπει να θεωρηθεί ως ενθάρρυνση. Το Top 10 είναι ένα καλό βαρόμετρο για το τι διακυβεύεται. Το κλίμα παραμένει η σημαντικότερη προτεραιότητα, αλλά οι λιμένες δεν φαίνεται να παραβλέπουν άλλες περιβαλλοντικές ανησυχίες. Μαζί με τις ορθές πράσινες πρακτικές του ESPO στον ιστότοπό μας, η έκθεση αυτή αποτελεί επίσης χρήσιμο εργαλείο για όλους τους εισερχόμενους φορείς λήψης αποφάσεων της ΕΕ», σχολίασε η Isabelle Ryckbost, Γενική Γραμματέας του ESPO.
«Το δίκτυο EcoPorts είναι ισχυρό και η περιβαλλοντική έκθεση ESPO 2024 επιβεβαιώνει ότι τα ευρωπαϊκά λιμάνια παραμένουν βαθιά προσηλωμένα στην περιβαλλοντική παρακολούθηση και διαχείριση. Επισημαίνει τόσο τα δυνατά σημεία στα οποία πρέπει να βασιστούμε όσο και τις μελλοντικές προκλήσεις. Η αποστολή μας είναι να διασφαλίσουμε ότι το EcoPorts εξοπλίζει τα λιμάνια με τα εργαλεία για να προωθήσουν την απαλλαγή της Ευρώπης από τις ανθρακούχες εκπομπές και να προωθήσουν ένα πιο πράσινο μέλλον από κάτω προς τα πάνω», πρόσθεσε η Anaëlle Boudry, Ανώτερη Σύμβουλος Πολιτικής του ESPO και Συντονίστρια του EcoPorts.