Η εισαγωγή της πρωτοβουλίας FuelEU Maritime, η ένταξη της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ και η έναρξη της Διακήρυξης Clydebank για τους πράσινους ναυτιλιακούς διαδρόμους, δημιουργούν ένα νέο ιστορικό για μια νέα μορφή εθνικής και περιφερειακής δράσης για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. Ταυτόχρονα, αμφισβητούν την παλαιά αντίληψη ότι η διεθνής ναυτιλία βρίσκεται εκτός των αρμοδιοτήτων των μεμονωμένων χωρών.
Διαφορετικές χώρες μπορεί να είναι καλύτερα εξοπλισμένες να αντιμετωπίσουν διάφορα στάδια της μετάβασης και μπορεί να βλέπουν τον ρόλο τους κυρίως στην υποστήριξη των φάσεων ανάδυσης, διάχυσης ή αναδιαμόρφωσης. Για παράδειγμα, το να είσαι πρωτοπόρος χώρα είναι συχνά μια στρατηγική υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλών αποδόσεων. Μέσω πολιτικών έρευνας και ανάπτυξης και διαμόρφωσης αγοράς, οι συλλογικές δράσεις των πρωτοπόρων χωρών κατευθύνουν ποιες τεχνολογίες είναι έτοιμες για ευρεία υιοθέτηση. Για αυτές τις χώρες, η ταχύτητα κινητοποίησης χρηματοδότησης για την υποστήριξη της πρώιμης τεχνολογικής ανάπτυξης αποτελεί συχνά έναν βασικό παράγοντα επιτυχίας.
Οι χώρες μπορούν επίσης να διαφοροποιήσουν τις συνεισφορές τους στην απανθρακοποίηση της διεθνούς ναυτιλίας με βάση τους τρέχοντες και μελλοντικούς τους ρόλους στο παγκόσμιο ναυτιλιακό οικοσύστημα. Ο καθένας από αυτούς τους πιθανούς ρόλους έρχεται με τα δικά του κίνητρα, ανταλλαγές και πολιτικά μέτρα.
Η απανθρακοποίηση φέρνει τη ναυτιλία, μια βιομηχανία που είναι ταυτόχρονα αλληλένδετη με την παγκόσμια οικονομία και συχνά περιθωριοποιημένη στις πολιτικές αποφάσεις σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, πιο κοντά σε άλλους τομείς. Είναι ολοένα και πιο σαφές ότι η διεθνής ναυτιλία δεν μπορεί να είναι μόνο ένας ωφελούμενος από τη μετάβαση στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, αλλά πρέπει επίσης να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στο διαμόρφωση του ρυθμού και της κατεύθυνσής της. Ομοίως, η ναυτιλία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για τον εκσυγχρονισμό των κανονισμών διεθνούς εμπορίου και την τόνωση καινοτομιών που εφαρμόζονται σε άλλους τομείς. Για χώρες που δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους χώρους, η διεθνής ναυτιλία μπορεί να μην αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα ως τέτοια, και μπορεί να υπάρχει περιορισμένη κατανόηση της δυναμικής της να επιτύχει άλλους στρατηγικούς στόχους. Η επέκταση της εμβέλειας των εθνικών πολιτικών στη διεθνή ναυτιλία εμποδίζεται συχνά από την κακή θεσμική ικανότητα και την έλλειψη κατανόησης αυτών των διασυνδέσεων.
Η επιτυχής απανθρακοποίηση της διεθνούς ναυτιλίας απαιτεί μια αλλαγή στο αφήγημα της ναυτιλιακής πολιτικής σε μια ποικιλία χωρών. Απαιτεί αύξηση του επιπέδου φιλοδοξίας μεταξύ χωρών με ισχυρά ναυτιλιακά προφίλ, καθώς και τολμηρή και άμεση δράση από νέους παίκτες.
Ωστόσο, δημιουργεί επίσης ένα μοναδικό σύνολο προκλήσεων, όπως αυτές που σχετίζονται με:
- Την ανάγκη συντονισμού πολιτικών σε πολλαπλά επίπεδα.
- Την μεταρρύθμιση των διαδικασιών διακυβέρνησης εντός των χωρών.
- Την δημιουργία ισχυρών πλαισίων λογοδοσίας και διαφάνειας.
Η επίτευξη αυτών των στόχων θα απαιτήσει μια συλλογική προσπάθεια από κυβερνήσεις, οργανισμούς, ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών. Η συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσεων θα είναι απαραίτητες για την υλοποίηση καινοτόμων λύσεων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η απανθρακοποίηση.
Εν κατακλείδι, η εθνική και περιφερειακή πολιτική για την απανθρακοποίηση της διεθνούς ναυτιλίας βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο καμπής. Η υιοθέτηση φιλόδοξων πολιτικών και η ενεργή δράση από όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές είναι απαραίτητες για την διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τη ναυτιλία και τον πλανήτη.
*του Θανάση Λασκούδη από govnews.gr
