«Για τον εκδημοκρατισμό του Συνδικαλιστικού Κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων»
Πρόταση Νόμου κατέθεσε το ΚΚΕ για την «Τροποποίηση και συμπλήρωση των διατάξεων του ν. 1264/1982, προκειμένου να υπάγονται στο κανονιστικό του πεδίο και οι ναυτεργατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις»
Ακολουθεί η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Με το άρθρο 1 παρ. 2 εδ. β του ν. 1264/1982, «Για τον εκδημοκρατισμό του Συνδικαλιστικού Κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων», οι ναυτεργατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του νόμου αυτού.
Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι: «Γι’ αυτές, μέχρις ότου ψηφιστεί και δημοσιευτεί ειδικός νόμος, θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται το ισχύον σήμερα νομικό καθεστώς.»
Σήμερα, 36 χρόνια μετά ο παραπάνω ειδικός νόμος δεν έχει ακόμα ψηφιστεί και εξακολουθεί να εφαρμόζεται το αντιδραστικό πλαίσιο του ν. 330/1976 και άλλων νόμων από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα! Η επιλογή αυτή δεν οφείλεται σε αμέλεια ή απρονοησία, αλλά είναι μέρος της αντιναυτεργατικής πολιτικής όλων των αστικών κυβερνήσεων (Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ) που υπηρετούν τα συμφέροντα του εφοπλιστικού κεφαλαίου.
Διαχρονικός στόχος τους ήταν και παραμένει η γιγάντωση της κερδοφορίας των Ελλήνων εφοπλιστών, η οποία στηρίζεται στον υψηλό βαθμό εκμετάλλευσης των ναυτεργατών και στα προνόμια που καρπώνεται το εφοπλιστικό κεφάλαιο από τις κυβερνήσεις και το αστικό κράτος, μέσα από το αντεργατικό θεσμικό πλαίσιο για τη Ναυτιλία (Ν.Δ. 2687/1953, 27/1975, 330/1976 κ.ά.) αλλά και νεότερους νόμους, που αποτελούν τη βάση του λεγόμενου «θαύματος» της ελληνόκτητης ναυτιλίας. Εγκριτικές Πράξεις Νηολόγησης και ελλιπείς οργανικές συνθέσεις, φοροαπαλλαγές κ.ά. είναι μερικά από τα προκλητικά προνόμια για τους εφοπλιστές που προστατεύονται ακόμα και με το αστικό Σύνταγμα - στο άρθρο 107 αυτού.
Οι ναυτεργάτες με τις ταξικές ναυτεργατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις αναπτύσσουν την δράση τους μέσα σε σκληρές συνθήκες κόντρα στους εφοπλιστές, την αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων, τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους και το καθεστώς του εργατοπατερισμού στο συνδικαλιστικό κίνημα, που νοθεύει και αλλοιώνει την πραγματική ναυτεργατική θέληση και δημιουργεί ψεύτικους συσχετισμούς δύναμης.
Δεκαετία στη δεκαετία διαιωνίζεται ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς που χαρακτηρίζεται:
• Από τη διατήρηση “σωματείων σφραγίδων”.
• Την εφαρμογή πλειοψηφικού συστήματος (και όχι της απλής αναλογικής), στις αρχαιρεσίες πολλών ναυτεργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και την εκπροσώπηση τους στην Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ). Με αυθαίρετους περιορισμούς στην αντιπροσώπευση των πρωτοβάθμιων σωματείων στη δευτεροβάθμια οργάνωση, την ΠΝΟ (όριο 1/10 κ.ά).
• Από το αναχρονιστικό Καταστατικό της ΠΝΟ, η διοίκηση της οποίας συγκροτείται «ex officio» από τους Προέδρους των πρωτοβάθμιων σωματείων και όχι με εκλογή που βασίζεται στην απλή αναλογική.
Μέσα σ αυτές τις συνθήκες διαμορφώνονται πλαστοί συσχετισμοί δύναμης στην ΠΝΟ και αποστέλλονται νόθοι αντιπρόσωποι στα Συνέδρια της ΓΣΕΕ, αναπαράγοντας σε όλα τα επίπεδα του συνδικαλιστικού κινήματος τη νόθευση της θέλησης των εργαζομένων.
Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι (π.χ.) παρά την πρόβλεψη του άρθρου 56 του ν. 2224/1994 για την εφαρμογή της απλής αναλογικής στην εκλογή αντιπροσώπων και την υποχρέωση των σωματείων να τροποποιήσουν τα καταστατικά τους, τα καταστατικά της ΠΝΟ και των (7) επτά από τα 13 ναυτεργατικά σωματεία παραμένουν ακόμα και σήμερα τα ίδια εφαρμόζοντας το πλειοψηφικό σύστημα, δεν καταθέτουν μητρώο μελών και κατάσταση ψηφισάντων και για το λόγο αυτό έχουν αποκλειστεί – δεν συμμετέχουν στα Συνέδρια στο Ε.Κ Πειραιά. Όμως, η διατήρηση του αντεργατικού θεσμικού πλαισίου για το κλάδο των ναυτεργατών (άρθρο 5 περιορισμός αντιπροσώπων στο 1/10των ψήφων του ΝΔ 4361/1964 κ.α.) αξιοποιείται για την «εκλογή» - διορισμό αντιπροσώπων με διαβλητές – νόθες διαδικασίες από την ΠΝΟ για τα Συνέδρια της ΓΣΕΕ.
Ο νόμος 1264/1982 είναι πίσω από τις πραγματικές ανάγκες της προστασίας και προώθησης των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, ενώ η κατάσταση έχει επιδεινωθεί το τελευταίο διάστημα μια σειρά αλλαγών που κινούνται σε αντιδραστική κατεύθυνση, όπως ο περιορισμός του δικαιώματος στην απεργία με τις πρόσφατες παρεμβάσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η υπονόμευση των συλλογικών διαπραγματεύσεων κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εξαίρεση των ναυτεργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων από το πεδίο εφαρμογής ακόμα και των ανεπαρκών δικαιωμάτων του Ν.1264/1982, είναι απαράδεκτη κι ενώ οι συνθήκες άσκησης του ναυτικού επαγγέλματος επιβάλλουν μια πληρέστερη προστασία και κατοχύρωση των εργατικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και όχι το αντίθετο.
Επί των άρθρων
Άρθρο 1 ως 3
Με την καταργούμενη διάταξη του άρθρου 1 παρ.2 εδ.β’ του ν.1264/1982 παύει η διαφορετική μεταχείριση των ναυτεργατών και η διάσπαση της εργατικής τάξης, που συνεχίστηκε με την εξαίρεση των ναυτεργατικών σωματείων από το κανονιστικό πεδίο του ν.1264/1982. Με την υπαγωγή των ναυτεργατικών σωματείων στο πεδίο εφαρμογής του ν.1264/1982 το εργατικό κίνημα θέτει τις διεκδικήσεις του σε ενιαία βάση.
Συγκεκριμένα, η υπαγωγή στο ν.1264/1982 συνεπάγεται: 1) Την απαγόρευση της ανταπεργίας και της πρόσληψης απεργοσπαστών κατά τη διάρκεια της απεργίας και στο χώρο των ναυτεργατών, ρύθμιση αναγκαία ενόψει του ότι οι εργοδότες των ναυτεργατών εκπροσωπούν το κατεξοχήν μεγάλο κεφάλαιο. Πλέον θα εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 22 του ν.1264/1982 και ανταπεργία και πρόσληψη απεργοσπαστών απαγορεύονται ρητά. Βέβαια, επεκτείνεται και στην απεργία των ναυτεργατικών σωματείων το ανεπίτρεπτο της απαγόρευσης με ασφαλιστικά μέτρα, εντούτοις είναι γνωστή η πάγια τακτική της ελληνικής δικαιοσύνης να παρακάμπτει τη ρητή αυτή νομοθετική απαγόρευση με τον άμεσο προσδιορισμό τακτικής δικασίμου. 2) Τη δυνατότητα προσβολής των αποφάσεων των Γενικών Συνελεύσεων από το 1/50 των οικονομικά τακτοποιημένων μελών και όχι πλέον από το 1/30 των εγγεγραμμένων μελών, με παράλληλη υποχρέωση τα μέλη που εγείρουν τη σχετική αγωγή να είναι οικονομικά τακτοποιημένα, ρύθμιση που καθιστούσε ουσιαστικά απρόσβλητες τις άκυρες αποφάσεις των Γενικών Συνελεύσεων και επέτρεπε τη δικαστική διάγνωση αποκλειστικά των περιπτώσεων ανυπόστατων ή απόλυτα άκυρων αποφάσεων Γενικών Συνελεύσεων, δηλαδή αποκλειστικά τις πολύ σοβαρές παραβιάσεις του νόμου και του καταστατικού. Πλέον θα εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 8 παρ.4 εδ.β’ του ν.1264/1982 για το 1/50 των οικονομικά τακτοποιημένων μελών των πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων. 3) Την κατάργηση του αντιδημοκρατικού ορίου του 1/10 για την εκπροσώπηση των πρωτοβάθμιων στις ανώτερου βαθμού συνδικαλιστικές οργανώσεις. Πλέον θα εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 9 παρ.3 του ν.1264/1982, με βάση την οποία δεν τίθεται το ανωτέρω αντιδημοκρατικό όριο, αλλά ο αριθμός των αντιπροσώπων ορίζεται με το ίδιο μέτρο για όλες τις οργανώσεις που συμμετέχουν στη δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια οργάνωση και ο υπολογισμός γίνεται με βάση τον αριθμό των μελών που ψήφισαν για την ανάδειξη των αντιπροσώπων στην πρωτοβάθμια οργάνωση. 4) Την εφαρμογή της απλής αναλογικής στις αρχαιρεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων και την κατάργηση των διατάξεων των καταστατικών των ναυτεργατικών σωματείων που προβλέπουν ανάδειξη των οργάνων με πλειοψηφικό σύστημα. Πλέον θα εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 12 του ν.1264/1982, σύμφωνα με την οποία η εκλογή των οργάνων της συνδικαλιστικής οργάνωσης γίνεται με το σύστημα της απλής αναλογικής. Η εφαρμογή της απλής αναλογικής από τα ναυτεργατικά σωματεία είναι απολύτως επιβεβλημένη, σήμερα μάλιστα που έχει νομοθετικά με τη διάταξη του άρθρου 27 του ν. 4331/2015 επεκταθεί η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής ακόμη και στις οργανώσεις συνταξιούχων. Είναι ακόμη μεγαλύτερη η ανάγκη να εφαρμοσθεί το σύστημα αυτό για την ανάδειξη των οργάνων των ναυτεργατικών οργανώσεων και για την ανάδειξη των εκπροσώπων τους στις δευτεροβάθμιες και τις πρωτοβάθμιες οργανώσεις, ώστε να διασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή της απλής αναλογικής και η αναλογική εκπροσώπηση ακόμη και στο επίπεδο των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων, στις οποίες συμμετέχουν οι δευτεροβάθμιες οργανώσεις με μέλη ναυτεργατικές πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις. 5) Την απαγόρευση της χρηματοδότησης των ναυτεργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων από τους εργοδότες. Πλέον ισχύει η απαγόρευση του άρθρου 5 παρ.4 του ν.1264/1982 και διασφαλίζεται ότι σε τυπικό τουλάχιστον επίπεδο δεν επιτρέπονται οι συναλλαγές των συνδικαλιστικών οργανώσεων με τους εργοδότες και η εξαγορά των διοικήσεων των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων από την εργοδοτική πλευρά με συνέπεια την εγκατάλειψη της υπεράσπισης των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης.
Άρθρο 4
Με τη ρύθμιση αυτή διασφαλίζεται η πρόβλεψη του ν.1264/1982 ότι οι εισφορές εισπράττονται από τα πρωτοβάθμια σωματεία και κατανέμονται από αυτά. Αποκλειστικά μέσω των πρωτοβάθμιων σωματείων και όχι απευθείας από τα μέλη τους αποδίδονται συνδρομές στις δευτεροβάθμιες οργανώσεις, ώστε να μην επιβαρύνονται υπέρμετρα οικονομικά τα μέλη των πρωτοβάθμιων οργανώσεων. Η ρύθμιση αυτή είναι αναγκαστικού δικαίου και παραμερίζει κάθε αντίθετη διάταξη του καταστατικού των δευτεροβάθμιων ή τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων και ισχύει τόσο για τα ναυτεργατικά σωματεία όσο και για τις λοιπές υπαγόμενες στο ν.1264/1982 συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Άρθρο 5
Με την ειδική ρύθμιση για την απαρτία της Γενικής Συνέλευσης των ναυτεργατικών σωματείων λαμβάνεται υπόψη η ιδιομορφία του ναυτικού επαγγέλματος και το γεγονός ότι τα μέλη των ναυτεργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων εργάζονται σε τόπους διαφορετικούς από την έδρα του σωματείου τους. Χωρίς την ειδική ρύθμιση της απαρτίας και της πρόσκλησης για τη σύγκληση Γενικής Συνέλευσης θα ήταν πρακτικά αδύνατη η επίτευξη απαρτίας και η συγκρότηση της Γενικής Συνέλευσης σε σώμα προκειμένου να λάβει οποιαδήποτε απόφαση. Εξάλλου, με την ειδική ρύθμιση της ψηφοφορίας με αλληλογραφία διασφαλίζεται η συμμετοχή του συνόλου των μελών στη λήψη σοβαρών αποφάσεων για τη συνδικαλιστική οργάνωση. Εξάλλου, αντίστοιχη ρύθμιση προβλεπόταν για τα σωματεία σιδηροδρομικών και ναυτεργατών στο άρθρο 4 του Ν.2151/1920 και στο άρθρο 20 του Β.Δ. της 15/20.5.1920, εξαιτίας ακριβώς της ιδιαίτερης φύσης αυτών των επαγγελμάτων, διότι τα μέλη παρέχουν την εργασία τους λόγω της φύσης αυτής σε τόπους διαφορετικούς από την έδρα του σωματείου.
Τέλος, το 1/50 των οικονομικά τακτοποιημένων μελών έχει τη δυνατότητα να ζητήσει τη σύγκληση ΓΣ με συγκεκριμένα θέματα, τα οποία προσδιορίζει στο κείμενο της αίτησης.
Άρθρο 6
Με τη διάταξη αυτή ρυθμίζεται η διαδικασία της ψηφοφορίας στις ναυτεργατικές οργανώσεις ενόψει της ειδικής πρόβλεψης ψηφοφορίας μέσω αλληλογραφίας, η οποία είναι αναγκαία προκειμένου να συμμετέχουν στις εκλογές τα μέλη, που λόγω της φύσης του επαγγέλματος βρίσκονται κατά το χρόνο διενέργειας των αρχαιρεσιών σε ταξίδι εκτός του τόπου της έδρας του σωματείου. Λαμβάνεται ειδική μέριμνα ώστε να διασφαλισθεί η συμμετοχή τους και να διασφαλισθεί το αδιάβλητο της διαδικασίας.
Άρθρο 7
Οι κανονισμοί εργασίας των πλοίων προβλέπουν σχετικά με το προσωπικό ασφαλείας και για αυτό δεν υπάρχει ανάγκη ειδικής νομοθετικής ρύθμισης.
Άρθρο 8
Με τη διάταξη αυτή καταργείται ο α.ν. 3276/1944 και εφαρμόζεται και στους εργαζόμενους στην εμπορική ναυτιλία ο ν.1876/1990 για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Άρθρο 9
Με την παρούσα διάταξη δίνεται ο απαραίτητος χρόνος στις ναυτεργατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις, προκειμένου να συμμορφωθούν προς τις νέες νομοθετικές διατάξεις.
26/2/2019
Οι Προτείνοντες Βουλευτές
ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΠΑΠΑΡΗΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΒΑΡΔΑΛΗΣ ΣΑΚΗΣ
ΓΚΙΟΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΔΕΛΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΚΑΝΕΛΛΗ ΛΙΑΝΑ
ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ
ΚΑΤΣΩΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΛΑΜΠΡΟΥΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΩ
ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΝΙΚΟΣ
ΠΑΦΙΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ
ΣΥΝΤΥΧΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ
ΤΑΣΣΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
