Αν μη τι άλλο η γειτονιά έχει ηρωικούς δρόμους. Επονιτών, Σαραντοπόρου, αλλά και Ανδρέα Μουράτη! Ορίζεται κι όλας από λεωφόρους με ηρωικά ονόματα, Γρηγορίου Λαμπράκη από τη μια, Καραολή και Δημητρίου από την άλλη!
Πίσω, από τα Καμίνια την χωρίζει η Πειραιώς, ενώ προς τον Πειραιά οι γραμμές του Ηλεκτρικού και μπροστά, προς την θάλασσα, δεσπόζει το «Γ.Καραϊσκάκης». Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι περισσότεροι έχουμε πάει στη Σούδα Νέου Φαλήρου, όπως επίσημα λέγεται η γειτονιά. Άλλωστε όταν παίζει ο Ολυμπιακός, τα στενά δρομάκια της κατακλύζονται από αυτοκίνητα φιλάθλων που δεν εχουν πρόσβαση στο επίσημο πάρκινγκ του γηπέδου.
Τις άλλες μέρες μια σχετική ηρεμία επικρατεί σε αυτό το κομμάτι Πειραϊκής γης που θυμίζει Καμίνια, αλλά δεν είναι, που είναι θεωρητικά Νέο Φάληρο, αλά δεν έχει καμιά σχέση ούτε με το παρελθόν του με τα νεοκλασικά και τις βίλες του, ούτε με το παρόν του με τις πολυτελείς πολυκατοικίες του. Αν έβλεπε με εικόνες από ένα drone από ψηλά κανείς τη Σούδα, θα σχημάτιζε ίσως την εντύπωση ότι μιλάμε για ένα χωριό μέσα στον Πειραιά. Ως επί το πλείστον χαμηλά σπιτάκια, που και που κάνα πανωσήκωμα και σπάνια μια σύγχρονη πολυκατοικία σαν ανορθογραφία, μικρά δρομάκια, κανα δυο πεζόδρομοι, κάνα δυο καφενεία μιας άλλης εποχής και μερικά μπακάλικα.
Πριν από κάποιες δεκαετίες βέβαια, πριν από την αποβιομηχάνιση του Πειραιά, η Σούδα πέρα από το Καραϊσκάκη, ήταν γνωστή για τις κλωστοϋφαντουργίες της. Γαβριήλ, Πειραϊκή-Πατραϊκή, Αιγαίον. Η μια δίπλα στην άλλη, στην πλευρά προς τον Πειραιά, πίσω από τις θύρες 13, 14, 15, 16 του παλιού Καραϊσκάκη. Χιλιάδες εργάτες, εργάτριες κυρίως, από όλο τον Πειραιά, δούλευαν καθημερινά σε αυτά τα εργοστάσια που έντυσαν την Ελλάδα σε συνθήκες που δύσκολα θα τις χαρακτήριζε κανείς αξιοπρεπείς.
Θυμάμαι ακόμη στα τέλη της δεκαετίας του ’60, όταν πηγαίναμε πολλές φορές βράδια να παραλάβουμε με το οικογενειακό μας φιατάκι την «Νενέ» μας, να στέκεται ολόκληρη η βάρδια που σχολούσε αγόγγυστα στη σειρά για να υποστεί τον έλεγχο του θυρωρού-σεκιουριτά της εποχής- μην και τυχόν είχε κρύψει κανα μέτρο ύφασμα σε καμιά τσάντα. Το θεωρούσαν τόσο αυτονόητο και γω, μικρό παιδί, τόσο ντροπιαστικό.
Η περιοχή έχει ταυτιστεί με τη ΧΡΩΠΕΙ. Την πρωτοπόρα αυτή χημική βιομηχανία που ακολουθώντας τη μοίρα αρκετών άλλων πριν από καμιά 30αριά χρόνια χρεωκόπησε και πέρασε στην ιδιοκτησία της Εθνικής. Τα κτίρια της ΧΡΩΠΕΙ επί της Πειραιώς αποτελούν σημαντικά δείγματα μιας ορισμένης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής των πρώτων δεκαετιών του εικοστού αιώνα. Στέκουν σήμερα βουβοί μάρτυρες μιας άλλης εποχής. Πριν από περίπου 15 χρόνια κατεβλήθη προσπάθεια να μεταφερθούν εκεί τα Δικαστήρια του Πειραιά. Παρά το γεγονός ότι ο τότε πρωθυπουργός και βουλευτής Πειραιά Κώστας Σημίτης αλλά και ο τότε Γενικός Γραμματέας του υπουργικού Συμβουλίου, επίσης Πειραιώτης, Σωκράτης Κοσμίδης, ευνοούσαν το συγκεκριμένο σχέδιο, η προσπάθεια απέτυχε...
Πίσω από τα κτίρια της ΧΡΩΠΕΙ, κατά μήκος της λεωφόρου Καραολή και Δημητρίου, μέχρι τα όρια του «Γ.Καραϊσκάκης», εκτείνονται τα λεγόμενα «οικόπεδα της ΧΡΩΠΕΙ». Η Δημοτική Αρχή Λογοθέτη τα είχε χαρακτηρίσει «χώρο πράσινου». Η Εθνική Τράπεζα τα πούλησε ως χώρο πράσινου σε πλειοδοτικό διαγωνισμό, κάπου προς τα τέλη της δεκαετίας του ’90. Πλειοδότης ήταν ο Όμιλος του Πειραιώτη επιχειρηματία Θ.Χαραγκιώνη.
Πριν από σχεδόν δέκα χρόνια, το 2005-2006, ο Θ.Χαραγκιώνης σε συνεργασία με την πολυεθνική εταιρεία ανάπτυξης εμπορικών κέντρων Sonae-Sierra, υπό το σχήμα Sierra-Charagionis, κατέθεσαν μια πρόταση ανάπτυξης ενός εμπορικού κέντρου με παράλληλη απελευθέρωση ενός πάρκου αρκετών στρεμμάτων, ανοικτού στο κοινό κι όχι μόνο στους πελάτες του Εμπορικού Κέντρου. Προϋπόθεση ήταν φυσικά να αποχαρακτηριστεί ο χώρος και να νομιμοποιηθεί η ενοποίηση των δύο οικοπέδων με την κατάργηση ενός μικρού δρόμου που τα χωρίζει – κάτι που de facto έχει γίνει εδώ και δεκαετίες.
Το θέμα έτυχε ευρύτατης συζήτησης στην Πειραϊκή κοινωνία. Μια σχετική έρευνα μάλιστα έδειξε ότι γινόταν αποδεκτό, αν και πολλοί αμφισβήτησαν την εγκυρότητά της, πρέπει να σημειωθεί. Ένας τοπικός όμιλος, οι δραστηριότητες του οποίου έκτοτε αγνοούνται, πολέμησε λυσσαλέα τη συγκεκριμένη επένδυση. Υπό την πίεση του τοπικού ΠΑΣΟΚ και του Λιμανιού της Αγωνίας (που ήδη είχε αρχίσει να υποκαθιστά τον τότε Συνασπισμό, νυν ΣΥΡΙΖΑ) η Δημοτική Αρχή Αγραπίδη υπαναχώρησε και δεν προχώρησε στον αποχαρακτηρισμό των οικοπέδων. Ούτε τότε, ούτε ποτέ στη συνέχεια δεν κατατέθηκε μια σοβαρή εναλλακτική πρόταση για το μέλλον της έκτασης αυτής που μπορεί να καθορίσει την τύχη ολόκληρης της γειτονιάς. Το μόνο κέρδος που έχει μείνει από εκείνη της πρωτοβουλία είναι ότι η ιδιοκτήτρια εταιρεία πλέον καθαρίζει τα οικόπεδα, δεν τα νοικιάζει σε περιοδεύντα τσίρκα και δεν αποτελούν εστία μόλυνσης. Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να αποτελούν μια «τρύπα στη Γεωγραφία».
Ακούγεται ότι η Δημοτική Αρχή Μώραλη θα ήθελε να εξασφαλίσει πόρους (από τη πώληση του Πύργου;) ώστε να προχωρήσει σε απαλλοτρίωση του χώρου, αποζημιώνοντας τους ιδιοκτήτες. Και προοπτικά να μετατρέψει τα οικόπεδα σε πάρκο. Είναι μια πρόταση που έχει τη λογική της. Αλλά έχει να αντιμετωπίσει και την αδυσώπητη πραγματικότητα της αδιαφορίας των πολιτών για τους δημόσιους χώρους. Είτε αυτοί είναι μικρά κηπάκια, είτε μεγάλα πάρκα. Μια ματιά στο δασάκι του Προφήτη Ηλία λέει πολλά επ΄αυτού. ..
Αναγνώστης Κέντρος
