Στα τέλη του 19ου αιώνα, ζούσε στη Ρωσία ο Καρλ Φαμπερζέ, ένας εξαιρετικά ταλαντούχος χρυσοχόος, που είχε αποκτήσει παγκόσμια φήμη. H οικογένειά του καταγόταν από τη Γαλλία, αλλά επειδή ήταν προτεστάντες διέφυγαν το 1685 στη Ρωσία, για να γλυτώσουν από τους διωγμούς. Το 1870, σε ηλικία 24 χρονών, κληρονόμησε το εργαστήρι χρυσοχοΐας του πατέρα του στην Πετρούπολη και σιγά-σιγά κατάφερε να τελειοποιήσει την τέχνη του σμάλτου πάνω σε χρυσό και ασήμι και το κόψιμο των πολύτιμων λίθων. Εκτός όμως από εξαίρετος τεχνίτης, ήταν ταυτόχρονα και μεγάλος καλλιτέχνης. Οι τσιγαροθήκες του με σμάλτο, τα κοσμήματά του με λουλούδια ξεπερνούσαν σε ομορφιά την ίδια τη φύση, ενώ οι καρφίτσες του με ζώα ήταν γεμάτες ζωή. Αλλά, ο Φαμπερζέ είχε και το χάρισμα- ήταν πολύ γερός και στο «μάρκετινγκ» και έπειθε τους πελάτες του να θέλουν να αγοράσουν ένα αντικείμενο που δεν έβλεπαν και που υπήρχε μόνο στη φαντασία του. Έτσι, το 1885, πρότεινε στον τσάρο Αλέξανδρο 3ο να του φτιάξει ένα πασχαλινό αβγό για να δωρίσει στην τσαρίνα Μαρία Φεοντόροβα το Πάσχα. Το αβγό θα έκρυβε μέσα μια έκπληξη. Φυσικά ο τσάρος ήθελε να μάθει τι ήταν ή έκπληξη και το να κρατάς έναν αυτοκράτορα σε αγωνία, μπορεί να αποβεί…μοιραίο. Κι όμως, ο Φαμπερζέ κράτησε το μυστικό του. Και για να κάνει ακόμα την προσμονή του τσάρου να κρατήσει μέχρι την τελευταία στιγμή, παρουσίασε ένα αβγό, που εξωτερικά έμοιαζε μ’ ένα κοινό αυγό, που όμως έκρυβε εσωτερικά μια σειρά από «εκπλήξεις», δουλεμένες σε χρυσό, πλατίνα, πολύτιμους λίθους και σμάλτο. O τσάρος ενθουσιασμένος έδωσε στο Φαμπερζέ την εντολή να κατασκευάζει ένα πασχαλινό αυγό κάθε χρόνο και η συμφωνία έκλεισε. O Φαμπερζέ δημιουργούσε ό,τι γεννούσε η φαντασία του και ο τσάρος δεν ρωτούσε ποτέ. Για όσα χρόνια ζούσε ο τσάρος Αλέξανδρος ο 3ος , κάθε χρόνο χάριζε ένα πασχαλινό αυγό-έκπληξη του Φαμπερζέ, στην τσαρίνα. Μετά το θάνατό του, ο τσάρος Νικόλαος ο 2ος αύξησε την παραγγελία αβγών σε δύο- ένα για την τσαρίνα Αλεξάνδρα Φεοντόροβα κι ένα για τη μητέρα του, τη Mαρία Φεοντόροβα. Κάθε Πάσχα, η αυτοκρατορική οικογένεια περίμενε με αγωνία τα αβγά-έκπληξη να φτάσουν στο παλάτι. O τσάρος Νικόλαος ο 2ος ήταν πεπρωμένο να γίνει ο τελευταίος τσάρος της Ρωσίας. H οκτωβριανή επανάσταση του 1917 τερμάτισε τη βασιλεία του και το 1918 αυτός, και όλη η οικογένειά του, εκτελέστηκαν, ενώ ο οίκος Φαμπερζέ, έκλεισε κι αυτός στη δίνη της οκτωβριανής επανάστασης.
Η τέχνη του φαμπερζέ
Ενώ το πρώτο αβγό ήταν κάτι μεταξύ αστείου και σοβαρού ανάμεσα στο Φαμπερζέ και τον τσάρο Αλέξανδρο, κατέληξε σε μια πολύ σοβαρή συλλογή από 56 «αυτοκρατορικά πασχαλινά αβγά», απαράμιλλα αριστουργήματα τέχνης, ανεκτίμητης αξίας, από τα οποία σήμερα σώζονται 44. Επίσης, υπάρχουν 12 άλλα πασχαλινά αβγά Φαμπερζέ, τα οποία είχε παραγγείλει ο Αλέξανδρος Φερντινάντοβιτς Κελς- ιδιοκτήτης χρυσωρυχείου στη Σιβηρία. O Φαμπερζέ, εκτός από τους πολύτιμους λίθους, διαμάντια, ζαφείρια, ρουμπίνια, σμαράγδια- όλα τέλεια κομμένα- δεν δίσταζε, για να δώσει το σωστό χρώμα στις συνθέσεις του να χρησιμοποιήσει και ημιπολύτιμους λίθους- φεγγαρόπετρες, γκρενά, ροδονίτες, λάπις λαζούλι, νεφρίτες κ.λπ. Και στα μέταλλα, μαζί με το χρυσάφι και την πλατίνα χρησιμοποιούσε το ασήμι, το νίκελ και το χαλκό, που συνδυασμένα σε διάφορες αναλογίες, έδιναν και τις ανάλογες αποχρώσεις.
