Η κρίση, οι εφοπλιστές και η αγορά










Του Ν. Δημοσθένους*


Είναι πρόωρη όντως, η εξαγωγή συμπερασμάτων. Αξίζει όμως τον κόπο να διακινδυνεύσει κανείς προβλέψεις – ή καλύτερα να θέσει ερωτήσεις – σχετικά με τον









Του Ν. Δημοσθένους*


Είναι πρόωρη όντως, η εξαγωγή συμπερασμάτων. Αξίζει όμως τον κόπο να διακινδυνεύσει κανείς προβλέψεις – ή καλύτερα να θέσει ερωτήσεις – σχετικά με τον βαθμό που θα επηρεάσει η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, την ελληνική Ναυτιλία και την αγορά γενικότερα. Όπως και ο τίτλος προδίδει, γίνεται μια διάκρισης μεταξύ εφοπλιστών και Ναυτιλίας. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι ίδιοι οι έλληνες εφοπλιστές, ως φυσικά πρόσωπα, δεν ανησυχούν ιδιαίτερα. Μετά την υπερσυσσώρευση, συνεχόμενη μάλιστα κατά τα τελευταία έτη, οι περισσότεροι διαθέτουν υψηλότατη ρευστότητα. Η οποία, τους μεν πολύ «μεγάλους», που έχουν τις εταιρείες τους ήδη εισηγμένες σε χρηματιστήρια του εξωτερικού, ενδεχομένως η κρίση αυτή να τους επιτρέψει να αγοράσουν εκ νέου, μετοχές των εταιρειών τους «στα χαμηλά», δεδομένου ότι είχε σημειωθεί την τελευταία περίοδο μια σημαντική διασπορά. Επ’ αυτού, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δει και να συγκρίνει κανείς τα μετοχολόγια των εταιρειών αυτών, για παράδειγμα πριν δύο μήνες μετά από δύο μήνες, από σήμερα. Αλλά και την μεγάλη μάζα των «μικρομεσαίων» εφοπλιστών, ενδέχεται να ευνοήσει η κρίση αυτή, αφού δεδομένης της ρευστότητας που διαθέτουν, μπορούν να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος τις δανειακές τους υποχρεώσεις, έναντι τραπεζών, οι οποίες αυτήν την στιγμή «αγκομαχούν» ακριβώς λόγω έλλειψης ρευστότητος.

Σε επίπεδο ναυτιλίας πάντως, η χρηματοπιστωτική κρίση είναι βέβαιο ότι θα έχει συνέπειες. Η κατάρρευση τραπεζών που παραδοσιακά χρηματοδοτούσαν την ναυτιλία όπως η FORTIS, που τελικά διασώθηκε χάρη σε μια πολυεθνική κρατικοποίηση, ή άλλων, που η δεινή τους θέση φημολογείται (όπως για παράδειγμα ΝΑΤΙXIS), θα έχουν σοβαρές συνέπειες για τους ακόλουθους πολλούς λόγους. Πριν απ’ όλα, οι ρυθμοί ανάπτυξης των ασιατικών χωρών, είναι φυσικό να επιβραδυνθούν, αφού η κατανάλωση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ μειώνεται κατακόρυφα. Από την άλλη, το κλείσιμο της στρόφιγγας των τραπεζικών δανειοδοτήσεων, σε συνδυασμό με την ραγδαία πτώση της αξίας των εισηγμένων σε χρηματιστηριακές αγορές εταιρειών, θα οδηγήσει σε ριζική αναθεώρηση του προγράμματος ναυπηγήσεων. Κάποιοι εφοπλιστές, και μάλιστα εγχώριοι, αντιλαμβανόμενοι κατά κάποιο τρόπο τη θύελλα που ερχόταν, είχαν μιλήσει πρόσφατα για μέτρα «ασπιρίνες», όπως για παράδειγμα, την μείωση της ταχύτητας διαδρομής, προκειμένου να απορροφηθεί η πρόσθετη χωρητικότητα. Δεν θα πρέπει τέλος να ξεχάσουμε ότι η Ναυτιλία, όπως άλλωστε και η οικονομία, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ψυχολογικό παράγοντα. Και σε καμία περίπτωση, ο παράγοντας αυτός δεν αναμένεται να είναι ευνοϊκός στο μέλλον. Μένει βέβαια να αποδειχθεί, εάν θα βιώσουμε μια παρατεταμένη ναυτιλιακή στασιμότητα, ή μια κατάρρευση, αντίστοιχη αυτής του χρηματοπιστωτικού τομέα. Το ερώτημα αυτό, μόνο με εικασίες στην παρούσα φάση μπορεί να απαντηθεί και οι εικασίες μπορεί γρήγορα να αποδειχθούν, απατηλές προβλέψεις.

Αυτή η εικόνα, θα μπορούσε εν τίνι μέτρω πάντως,  να καταδείξει και το μέλλον στην ελληνική Ναυτιλία. Εάν η κρίση δεν παραταθεί, εάν το διεθνές εμπόριο δεν πληγεί περαιτέρω.

Από την άλλη πλευρά, ένας τομέας που συνδέεται με την Ναυτιλία και χάρη στην ρευστότητα των εφοπλιστών, παρουσίασε άνθηση τα τελευταία έτη, η κτηματαγορά, αναμένεται να πληγεί άμεσα. Οι περίοδοι κατά τις οποίες το εφοπλιστικό κεφάλαιο επένδυε σε real estate αφειδώς, έχουν παρέλθει και δεν προβλέπεται επιστροφή σε ανάλογη φάση στο άμεσο μέλλον. Φυσικά, τέλος, εάν η κρίση συνεχιστεί και ο εφοπλισμός αναγκαστεί να αρχίσει να «δένει» καράβια, είναι μοιραίο να πληγεί η Ναυτιλία, πρωτίστως οι άνθρωποι που την υπηρετούν, εργαζόμενοι σε αυτήν, αλλά κατ’ επέκταση, αλυσιδωτά, σχεδόν ολόκληρη η αγορά.

Αλλά, είπαμε, είναι ακόμη νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

*Ο Ν. Δημοσθένους είναι παράγοντας της ελληνικής ναυτιλίας

eep logo