του Νίκου Γ. Μοσχούτη*
Πρόσφατα, ένα γεγονός που κόστισε την ολική απώλεια ενός παραδοσιακού σκάφους, τύπου Τρεχαντήρι, έδωσε την ευκαιρία να επανέλθει στο προσκήνιο η ανάγκη, τόσο για τον έλεγχο και βελτίωση των υποδομών πρόσδεσης και αγκυροβολίας των μικρών, κυρίως, σκαφών, όσο και για Περιβαλλοντική δράση καθαρισμού των βυθών, σε διευρυμένο πεδίο σε όλο το νησί της Σίφνου. Είναι λυπηρό, είναι πόνος ψυχής, να βλέπεις ένα παραδοσιακό τρεχαντήρι, και με την ιστορία του συγκεκριμένου καϊκιού, να τσακίζεται στα βράχια και να διαλύεται, επειδή κατάφερε ένα Βοριαδάκι, να το παρασύρει από ένα ψαροχώρι σαν τον Φάρο.
Δυστυχώς όμως έγινε, αλλά γιατί; Είτε γιατί το ρεμέτζο ήταν παλιό ή γιατί ήταν ακατάλληλο, ή γιατί ήτανε η ώρα του, ή γιατί κάποιοι ευθύνονται. Είναι τόσα πολλά συνήθως τα «γιατί» σε ένα ατύχημα....!!
Χρόνια όμως τώρα, απορία πολλών ντόπιων και επισκεπτών, ναυτικών, ψαράδων, κολυμβητών και όσων ασχολούνται με τη θάλασσα είναι, γιατί δεν έχουν καθαριστεί οι βυθοί των όρμων, από τα τόσα άχρηστα και εγκαταλειμμένα ρεμέτζα (σχοινιά, λάστιχα αυτοκινήτων ή τενεκέδες γεμισμένα με τσιμέντο), από τα σκουπίδια και τα άλλα αντικείμενα που ρυπαίνουν και μολύνουν το θαλάσσιο περιβάλλον και που κάποτε εξέθεσαν το νησί σε δημοσίευμα του εξωτερικού. Και αναφερόμαστε κυρίως στους όρμους εκείνους που αποτελούναγκυροβόλιο λέμβων και σκαφών, ενώ συνάμα είναι περιοχές όπου κολυμβητές απολαμβάνουν την μαγεία της θάλασσας και του βυθού της.
Τα περισσότερα, ρυπογόνα υλικά εντοπίζονται σε απόσταση έως δέκα-δεκαπέντε μέτρων από την προβλήτα ή την ακτή. Συνήθως, είναι λάστιχα αυτοκινήτων, σχοινιά, μπαταρίες, πετονιές, παραγάδια, γυάλινα και πλαστικά μπουκάλια, κουτιά αναψυκτικών. Λάστιχα βρίσκουμε πολύ συχνά, καθώς οι αλιείς τα δένουν επάνω στα σκάφη τους, ώστε αυτά να μην χτυπούν στο μόλο, αλλά το σχοινί φθείρεται από τον ήλιο και την αλμύρα κι έτσι καταλήγουν στη θάλασσα.
Τα ρεμέτζα όταν δεν τοποθετούνται με μέριμνα και εποπτεία της Αρχής που έχει την ευθύνη της θαλάσσιας έκτασης (Οργανισμού λιμένα ή Λιμενικού Ταμείου ή δήμου) είναι επόμενο πως θα ριχθούν αυθαίρετα και όπου ο καθένας βολεύεται και εξυπηρετείται, χωρίς να υπολογίζει το κακό που μπορεί να προκαλείται στην Ποσειδωνία, στο θαλάσσιο περιβάλλον και την υδρόβια ζωή.
Ο χρήστης, επίσης, οφείλει να ελέγχει τακτικά την κατάσταση του ρεμέτζου του και να το αντικαθιστά όταν χρειάζεται. Έτσι θα μπορούσαν να τοποθετηθούν καινούργια, ανθεκτικά και εύχρηστα και μάλιστα σε κατάλληλες αποστάσεις από την ακτή ώστε να μην ενοχλούν τους κολυμβητές, με ενημέρωση και οδηγίες του Λιμενικού Ταμείου, που έχει την ευθύνη της θαλάσσιας έκτασης.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα και με εγκυκλίους του Υπουργείου Ναυτιλίας, τα σκάφη που αγκυροβολούν στην περιοχή δικαιοδοσίας του ΔΛΤ Σίφνου - Κιμώλου, έχουν υποχρέωση να δηλώνονται στη Λιμενική Αρχή και στο ΔΛΤ (αριθμός τηλέφωνου, διεύθυνση κατοικίας των ιδιοκτήτων, επιβαίνοντες, ώστε να είναι γνωστά σε περίπτωση που υπάρχει ανάγκη ειδοποιήσεως για έκτακτο γεγονός (βύθιση – πυρκαγιά – κτλ).
Ύστερα από τις πιο πάνω σκέψεις και προβληματισμούς, φρονούμε ότι με πρωτοβουλία του Λιμεναρχείου Μήλου ή του Λιμενικού Σταθμού Σίφνου, του δήμου Σίφνου, του Λιμενικού Ταμείου Σίφνου - Κιμώλου, των ευαισθητοποιημένων φορέων και εθελοντών, μπορεί να οργανωθεί μια περιβαλλοντική δράση καθαρισμού των βυθών, στο πλαίσιο εορτασμού κάποιας παγκόσμιας ημέρας, από τις τόσες που αναφέρονται στον ΟΗΕ, σε επιλεγμένα σημεία, ώστε να μαζευτούν τα κάθε λογής σκουπίδια που κάποιοι θεωρούν ότι μπορεί να ρίχνουν στο βυθό ενός πανέμορφου όρμου ή λιμανιού, υποθηκεύοντας την ίδια τους την ύπαρξη.
Στους υποβρύχιους καθαρισμούς μπορεί να πάρει μέρος όποιος είναι πιστοποιημένος δύτης ελεύθερης/αυτόνομης κατάδυσης ή αθλητές υγρού στίβου, οι οποίοι κολυμπώντας εντοπίζουν τα σκουπίδια και ενημερώνουν τους δύτες, οι λεγόμενοι “αγγελιοφόροι”. Επιπρόσθετα πολλές περιβαλλοντικές ομάδες, όμιλοι και οργανώσεις, μπορούν να συνεισφέρουν προς τον σκοπό των παράκτιων και υποβρύχιων εθελοντικών καθαρισμών.
Πρωτοβουλία και λίγη θέληση χρειάζεται. Τόσο δύσκολο είναι τελικά;;;
*Ο Νίκος Μοσχούτης είναι Υποναύαρχος Λ.Σ., Ναυτιλιακός Σύμβουλος, Επιθεωρητής Πλοίων
