Η διαπίστωση είναι πλέον κοινή και δεν την καταγράφουν μόνο όλες οι δημοσκοπήσεις, όλων των εταιρειών. Η δημοσκοπική έκρηξη που ακολούθησε τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά και κυρίως την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη, σχεδόν ένα χρόνο αργότερα απλώς έχει εξανεμιστεί. Ακόμη χειρότερα για το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ μήνα – μήνα καταγράφεται μια αισθητή αποκλιμάκωση. Πλέον κινείται σε ποσοστά αισθητά κάτω του 12%, ίσως πιο κοντά στο 10%. Με τον φόβο ότι όσο πλησιάζουμε στις κάλπες και ενισχυθεί ευλόγως η πίεση από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, το μονοψήφιο ποσοστό θα φαντάζει πολύ πιθανό. Σαν να πάγωσε και για τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας ο χρόνος – το 2019 με την Φώφη στην ηγεσία το ΚΙΝΑΛ είχα φτάσει στο 8%.
Τα αίτια αυτής δημοσκοπικής καθίζησης μπορεί να αναζητηθούν στην στρατηγική του κόμματος σε συνδυασμό με τα πολιτικά δεδομένα, πολλά εκ των οποίων είναι πλέον παγιωμένα. Κατ΄ αρχήν είναι η (μάλλον αναμενόμενη) διάψευση της ελπίδας ότι θα υπάρξει κάτι σαν «μεγάλη επιστροφή» παλιών ψηφοφόρων του ιστορικού κόμματος. Αυτό δεν συνέβη κι ίσως δεν ήταν ποτέ δυνατόν να συμβεί. Οι παλιοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που μετακινήθηκαν προς τον ΣΥΡΙΖΑ το 2012 -15 δεν έχουν κανένα λόγο να επιστρέψουν. Τα χρόνια περάσαν, ψήφισαν το νέο τους κόμμα σε αλλεπάλληλες αναμετρήσεις, βλέπουν παλιά στελέχη του παλιού τους κόμματος να πρωταγωνιστούν ως ηγετικά στελέχη πλέον του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί να γυρίσουν; Οι ψηφοφόροι αυτοί είναι και νοιώθουν πια ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς καμία ενοχή. Άσε που εάν υφίσταται έστω μία πιθανότητα επιστροφής στην εξουσία, αυτή δια του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει.
Από την άλλη, η τάση επιστροφής όσων είχαν στραφεί στη ΝΔ (και ιδίως στις εκλογές του 2019 ήταν πολλοί), έχει πλέον αποδυναμωθεί. Εδώ οι λόγοι είναι πιο πολιτικοί. Ακόμη και η σημερινή πλειοψηφία ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ προτιμά ως δυνητικό κυβερνητικό εταίρο τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη από τον ΣΥΡΙΖΑ. Είχαν ψηφίσει «Ναι» στο δημοψήφισμα του 2015, είναι φιλοευρωπαίοι, χωρίς αστερίσκους, θυμούνται με αποστροφή έργα και ημέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, κάνουν εύκολα την σύγκριση Μητσοτάκη – Τσίπρα και συντάσσονται με τον πρώτο. Με ποια πολιτική θα τους φέρει κοντά του το σημερινό ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ;
Μοιραία η εκλογική συρρίκνωση φαντάζει μη αναστρέψιμη. Παράγοντες που γνωρίζουν τα παρασκήνια της Χαριλάου Τρικούπη σημειώνουν πως και η νέα ηγεσία του χώρου παραδέχεται την πραγματικότητα. Όχι δημοσίως, αλλά κατ’ ιδίαν δεν στρουθοκαμηλίζει. Ελπίζει την πρώτη Κυριακή να «κρατηθεί» πάνω από το 10% κι ενώ αναγνωρίζει ότι στις κάλπες με την ενισχυμένη αναλογική το ποσοστό θα μειωθεί, λόγω της αμφίπλευρης πίεσης, θα χρησιμοποιεί ως «καταφύγιο» το ποσοστό της πρώτης κάλπης. «Αυτό είναι το ποσοστό μας, το ποσοστό της επαναληπτικής εκλογής ήταν αποτέλεσμα εκβιαστικού κλίματος» μπορεί να προβλέψει κανείς ότι θα είναι το επιχείρημα τους. Και μπορεί εύκολα να υποθέσει κανείς ότι η στρατηγική τους θα συμπυκνώνεται στο απλό (μάλλον απλοϊκό) «ας μείνουμε στην αντιπολίτευση τέσσερα χρόνια κι ας ελπίσουμε να ανεβάσουμε τα ποσοστά μας το… 2027.
Αλλά πόσο πειστική και αποτελεσματική μπορεί να είναι μια τέτοια πολιτική;
Ν.Α.
