Η Συμφωνία των Πρεσπών και το παράθυρο ευκαιρίας για την πολιτική

douzinas kostas

Του Κώστα Δουζίνα

Για ακόμα μία βδομάδα θα χρειαστεί να αφήσω κατά μέρος τα άρθρα μου για το Σύνταγμα για να σας μεταφέρω κάτι από την καθημερινότητα της πολιτικής μου δραστηριότητας. Βρέθηκα προ ημερών στο Βουκουρέστι για τη Διακοινοβουλευτική Διάσκεψη για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας.
Τυπικά πρόκειται για τη συνάντηση προέδρων και μελών των ομόλογων επιτροπών εξωτερικής πολιτικής και άμυνας των κρατών μελών της ΕΕ. Μια συνάντηση που καταλήγει σε συμπεράσματα και αποφάσεις, οι οποίες μεταφέρονται ως προτάσεις χάραξης πολιτικής στα αρμόδια όργανα. Εντυπωσιακό ακούγεται και ήταν .. την πρώτη φορά, ίσως και τη δεύτερη. Μετά από τέσσερα σχεδόν χρόνια στην ελληνική Βουλή και οχτώ παρουσίες σε αυτές της διασκέψεις ως Πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων βλέπω αυτές τις συναντήσεις σαν ένα είδος κοινοβουλευτικού τουρισμού που πάσχει – όπως σημαντικό μέρος της πολιτικής – από έλλειμμα .. πολιτικής. Οι διασκέψεις αυτές δεν καταλήγουν πια ούτε στην ανακοίνωση κάποιων συμπερασμάτων. Οι μεγάλες προσωπικότητες των ευρωπαϊκών οργάνων δεν εμφανίζονται, όπως παλιά. Οι Βρυξέλλες δεν φαίνεται να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους εκλεγμένους εκπροσώπους των εθνικών κοινοβουλίων που καλούνται ανά διαστήματα να συναντηθούν στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και να συζητήσουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αφοσίωση για τα προβλήματα των χωρών που εκπροσωπούν και της Ευρώπης. Και αυτό κάνουν.

Βρέθηκα λοιπόν στο Βουκουρέστι, ίσως για τελευταία φορά. Κανείς δεν ξέρει ποιος/ποια θα εκπροσωπεί την Ελλάδα στην επόμενη διάσκεψη. Θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών. Αποφάσισα, λοιπόν, να χρησιμοποιήσω στο μέγιστο την τελευταία μου κουβέντα: Είναι η στιγμή που πρέπει να σταθούμε και να δούμε πώς έχουν τα πράγματα. Οι εξελίξεις διεθνώς δείχνουν πως είναι η στιγμή που πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ξανά αν είμαστε αφοσιωμένοι και αν συνεχίζουμε να είμαστε αφοσιωμένοι στις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του διαφωτισμού ή αν θα ακολουθήσουμε ο καθένας τον δικό του δρόμο. Αν ο προστατευτισμός και απομονωτισμός, το ρητορικό επίτευγμα του προέδρου Τραμπ, θα επικρατήσει στη συνεργασία μεταξύ των κρατών ή αν τόποι όπως τα Βαλκάνια θα δώσουν ένα πολύ διαφορετικό και ελπιδοφόρο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο θα έπρεπε να προχωρήσουμε τις συνεργασίες μεταξύ των λαών και των κρατών, αλλά και ως Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα Βαλκάνια βρέθηκαν πράγματι στο επίκεντρο της συζήτησης και οι προϋποθέσεις για διαφορετικούς τρόπους συνεργασίας έχουν δημιουργηθεί. Και η ιστορία ακόμα αυτό δείχνει. Καμιά αυτοκρατορία και καμιά μοναδική εξουσία δεν ήταν ικανή να κυριαρχήσει σε αυτήν την περιοχή των Βαλκανίων οριστικά. Η πολλαπλότητα των εθνών, των γλωσσών και των θρησκειών ήταν τέτοια που κανένας δεν μπορούσε στην πραγματικότητα να επιβληθεί ολοκληρωτικά, χωρίς αντιστάσεις. Σήμερα η Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας δίνει μια πολύ καλή αφετηρία για την ανασυγκρότηση θεμελιακών ευρωπαϊκών ιδεών και θεσμών, ένα εξαιρετικό πρότυπο για το πώς θα έπρεπε οι νέες εξελίξεις στην περιοχή να προχωρήσουν, ένα μομέντουμ που οι άλλοι, εντός και εκτός Βαλκανίων, πρέπει να υιοθετήσουν για να προωθήσουν το πρότυπο της συνεργασίας εις βάρος του απομονωτισμού.

Νομίζω πως στις επόμενες διασκέψεις οφείλουμε να δεσμευτούμε ξανά σε ξεκάθαρες προτάσεις. Ακούω πως υπάρχει μια κόπωση της διεύρυνσης της ΕΕ, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις βαλκανικές πρωτεύουσες και αυτό είναι κάτι που πρέπει να νικήσουμε. Γιατι αυτή τη στιγμή, η υπαρξιακή κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι κάτι που θα έπρεπε να συζητάμε περισσότερο αλλά δεν το κάνουμε, είναι τέτοια που χρειαζόμαστε ακριβώς συνεργασίες. Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι ίσως η πιο σημαντική επιτυχία της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Νομίζω πως τώρα πρέπει να προχωρήσουμε κι άλλο τη διαδικασία της διεύρυνσης και να βοηθήσουμε τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων να ενοποιηθούν σε ένα ανανεωμένο σχέδιο για την Ευρώπη.

Είναι η στιγμή να σκεφτούμε, λοιπόν, γιατί ανοίγει μπροστά μας ένα παράθυρο ευκαιρίας. Αυτό είναι το δικό μου συμπέρασμα και το κατέθεσα στο κλείσιμο της ομιλίας μου στη Διάσκεψη του Βουκουρεστίου. Είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας για την επανεκκίνηση της πολιτικής των πολιτικών, του πολιτικού διαλόγου, στην καθημερινότητα των διασκέψεων και των διαφόρων συναντήσεων. Το μεταφέρω και σε εσάς, εδώ, γιατί σας χρειαζόμαστε. Η πολιτική είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να το αφήνουμε στους πολιτικούς.

eep logo