του Νίκου Μπίστη*
Το πρώτο που πέτυχε η γενιά του Πολυτεχνείου είναι να ονοματοδοτήσει μια γενιά. Δεν είναι εύκολο ούτε σύνηθες. Το ότι, 50 χρόνια μετά, αναφέρονται σε αυτήν είναι χαρακτηριστικό. Το μένος με το οποίο ακόμα σήμερα την αντιμετωπίζουν οι ιδεολογικοί της αντίπαλοι, δηλαδή οι απόγονοι των υποστηρικτών της χούντας- με όποια δημοκρατική μεταμφίεση και αν παρουσιάζονται - αποδεικνύει το μέγεθος της επιρροής που άσκησε στην πολιτική και πολιτιστική πορεία της χώρας.
Όπως η γενιά της Εθνικής Αντίστασης από την οποία πήρε την σκυτάλη συνδέοντας το νήμα που έκοψε βίαια η δικτατορία, έβαλε την δική της σφραγίδα. Σήκωσε στις πλάτες της την τιμή - που έσωσε- και τις ενοχές - που ανέδειξε με την αποκοτιά της- ενός ολοκλήρου λαού.
Σε μεγάλα γεγονότα το πολιτικό αποτύπωμα μπορεί να μην είναι απτό. Ο Μάης του '68 με την τεράστια επιρροή που άσκησε και πέραν της Γαλλίας σε διαφορά επίπεδα, άμεσο πολιτικό αποτύπωμα δεν είχε. Αντιθέτως, σε αναντιστοιχία με τις προθέσεις των πρωταγωνιστριών του ο Σαρλ Ντε Γκωλ. σε πρώτη φάση ενισχύθηκε εκλογικά.
Στην Ελλάδα η γενιά του Πολυτεχνείου είδε άμεσα πολιτικά αποτελέσματα, με χρονική μάλιστα διάρκεια πρωτοφανή για την χώρα. Η δημοκρατία που οικοδομήθηκε αποδείχθηκε ισχυρή, στον αντίποδα εκείνης του μετεμφυλιακού κράτους. Σήμερα, βουτηγμένοι μέσα στα καινοφανή προβλήματα του παρόντος (πχ πανδημία) και τις προκλήσεις του μέλλοντος (πχ κλιματική κρίση) τείνουμε να υποτιμούμε αυτό που έχουμε κατακτήσει.
Η γενιά του Πολυτεχνείου είναι η γενιά της Αριστεράς. Ακριβέστερα, η γενιά της ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς. Μιας αριστεράς με την ευρύτατη έννοια, που άλλαζε ή παρέκαμπτε το κομματικό πρόσημο και έβαζε την σφραγίδα της παντού στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή. Το αποτύπωσε έξοχα η Λίνα Νικολακοπούλου «Μετά μας πήγε Αριστερά το περιβόλι κι η χαρά και πήραμε το Βήμα στο πρώτο υπόγειο του Κουν και στην Επίδαυρο που ακούν Θεούς κι ανθρώπους να νικούν τα πάθη και το χρήμα».
Αυτή ακριβώς ήταν, πέρα από εκλογικά αποτελέσματα και την ιδιαίτερη πολιτική τοποθέτηση των πρωταγωνιστών, η κυρίαρχη ατμόσφαιρα που πήγαζε από την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς. Είναι παράδοξο, αλλά ταυτοχρόνως εξηγεί και πολλά ότι η Αριστερά την στιγμή του πολιτικού της θριάμβου με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 δεν είχε πλέον μαζί της αυτή την ατμόσφαιρα. Η χαρά κράτησε λίγο, ενώ διεθνώς το χρήμα είχε επικρατήσει και έβαζε τους δικούς του κανόνες.
Η προωθητική δύναμη του Πολυτεχνείου και της γενιάς που αναδύθηκε μέσα από αυτό είναι φυσιολογικό σταδιακά να εξαντλείται. Θα ανατροφοδοτηθεί από τα νέα αδιέξοδα που απειλητικά μας περιβάλλουν. Για την επόμενη γενιά αφήνουμε μια χειρολαβή. Για την δική μας, ας θυμηθούμε τον ποιητή «Είμαστε από καλή γενιά».
*από το Αφιέρωμα της Κυριακάτικης Καθημερινής στο Πολυτεχνείο
