Ερώτηση για την ανησυχία που έχει προκαλέσει στις τοπικές κοινωνίες το νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση περιφερειακών υποθηκοφυλακείων που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Δικαιοσύνης, κατέθεσε ο Βουλευτής ΝΔ Α’ Πειραιώς και Νήσων Κώστας Κατσαφάδος στον αρμόδιο Υπουργό.
Στην ερώτησή του, ο κ. Κατσαφάδος επισημαίνει ότι οι κάτοικοι των νησιών λόγω της συγχώνευσης των υποθηκοφυλακείων θα είναι υποχρεωμένοι να διανύουν χιλιομετρικές αποστάσεις. Έτσι, με βάση το νομοσχέδιο, τα υποθηκοφυλακεία Καλαυρίας (Πόρου), Αίγινας, Σπετσών, Ύδρας και Κυθήρων καταργούνται και οι υπηρεσίες υπάγονται στο έμμισθο υποθηκοφυλακείο Πειραιά.
«Για άλλη μια φορά η Κυβέρνηση βλέπει μονόφθαλμα μια ‘’μεταρρύθμιση’’, σχεδιάζει την συνένωση των Υποθηκοφυλακείων επί χάρτου, εστιάζοντας μόνο στα οικονομικά συμφέροντα του Δημοσίου, τα οποία είναι αμφίβολο αν τελικά θα προκύψουν, αγνοώντας τις ανάγκες των κατοίκων των περιοχών, όπου λειτουργούν τα καταργούμενα υποθηκοφυλακεία και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κατσαφάδος, τονίζοντας ότι η Κυβέρνηση νομοθετεί χωρίς να λάβει υπ’ όψιν της τη νησιωτικότητα, τιμωρώντας με αυτόν τον τρόπο τους κατοίκους των νησιών, οι οποίοι βλέπουν τις δημόσιες υπηρεσίες να φεύγουν η μία μετά την άλλη από τον τόπο τους.
«Οι κάτοικοι είναι υποχρεωμένοι, για την παραμικρή υπόθεση, να δαπανούν υπέρογκα ποσά και να ταξιδεύουν, συχνά με αντίξοες συνθήκες, σε κεντρικότερες περιοχές. Άραγε η αποκέντρωση των υπηρεσιών είναι ακόμα ζητούμενο σε αυτή τη χώρα;», τονίζει ο κ. Κατσαφάδος.
Ο Βουλευτής ερωτά μεταξύ άλλων τον Υπουργό Δικαιοσύνης εάν η προτεινόμενη αναδιοργάνωση έχει λάβει υπ’ όψιν της κριτήρια όπως τη νησιωτικότητα καθώς και ποια είναι τα δημοσιονομικά οφέλη από το κλείσιμο των υποθηκοφυλακείων στο νησί των Κυθήρων, της Ύδρας και της Αίγινας για το καθένα ξεχωριστά.
Η ερώτηση του κ. Κατσαφάδου έχει ως εξής:
«Πριν λίγους μήνες το Υπουργείο Δικαιοσύνης έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο που αφορά στην αναδιοργάνωση των υποθηκοφυλακείων της χώρας. Σε αυτό, η πρόταση της Κυβέρνησης ήταν η δημιουργία 41 έμμισθων υποθηκοφυλακείων αντί για 394 που υπάρχουν σήμερα, ένα ανά περιφερειακή ενότητα της χώρας και άμεση μετατροπή σε έμμισθα, προβλέποντας το αντίστοιχο καθεστώς για τους υπαλλήλους. Η λογική του νομοθέτη είναι από την μετάβαση αυτή να εξοικονομηθούν χρήματα για το κράτος, αλλά και να καταστήσει το σύστημα περισσότερο διαφανές.Η πρόθεση αυτή της Κυβέρνησης έχει προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων στις τοπικές κοινωνίες, κυρίως της περιφέρειας, καθώς φαίνεται πως πρόκειται να ‘’χρεωθούν’’ σε χρόνο και χρήμα την μεταρρύθμιση αυτή, αφού θα είναι υποχρεωμένοι για τις υποθέσεις τους να διανύουν χιλιομετρικές αποστάσεις. Έτσι, με βάση το νομοσχέδιο, τα υποθηκοφυλακεία Καλαυρίας (Πόρου), Αίγινας, Σπετσών, Ύδρας και Κυθήρων καταργούνται και οι υπηρεσίες υπάγονται στο έμμισθο υποθηκοφυλακείο Πειραιά.
Για άλλη μια φορά η Κυβέρνηση βλέπει μονόφθαλμα μια ‘’μεταρρύθμιση’’, σχεδιάζει την συνένωση των Υποθηκοφυλακείων επί χάρτου, εστιάζοντας μόνο στα οικονομικά συμφέροντα του Δημοσίου (τα οποία είναι αμφίβολο αν τελικά θα προκύψουν), αγνοώντας τις ανάγκες των κατοίκων των περιοχών, όπου λειτουργούν τα καταργούμενα υποθηκοφυλακεία και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Για άλλη μια φορά, νομοθετεί χωρίς να λάβει υπ’ όψιν της τη νησιωτικότητα, τιμωρώντας τους κατοίκους των νησιών μας, οι οποίοι βλέπουν ήδη τις δημόσιες υπηρεσίες να φεύγουν η μία μετά την άλλη από τον τόπο τους και είναι υποχρεωμένοι, για την παραμικρή υπόθεση, να δαπανούν υπέρογκα ποσά και να ταξιδεύουν, συχνά με αντίξοες συνθήκες, σε κεντρικότερες περιοχές. Άραγε η αποκέντρωση των υπηρεσιών είναι ακόμα ζητούμενο σε αυτή τη χώρα;
Ιδιαίτερα για τα Κύθηρα, το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς αποτελούν το πιο απομακρυσμένο από το διοικητικό του κέντρο νησί της Περιφέρειας Αττικής, (120 ναυτικά μίλια), με μια συγκοινωνία ανεπαρκή και ευμετάβλητη, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες.
Ακόμα, τα Κύθηρα έχουν την ιδιαιτερότητα ότι διαθέτουν τον θεσμό της Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων, η οποία αποτελεί έναν θεσμό μοναδικό στην Ελλάδα. Σε συνάρτηση, λοιπόν, με το οξυμένο δασικό πρόβλημα των Κυθήρων, με μια τυχόν κατάργηση ή μεταφορά του άμισθου Υποθηκοφυλακείου, κινδυνεύουν άμεσα να χαθούν περιουσίες, οι οποίες αμφισβητούνται από τη δασική υπηρεσία. Επιπλέον, λόγω της Βρετανικής ‘’προστασίας’’ (κατοχής) του νησιού μέχρι το 1864, στο Υποθηκοφυλακείο Κυθήρων φυλάσσεται πλήθος παλαιών βιβλίων και εγγράφων που χρονολογούνται τουλάχιστον από το 1860, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη μεταφορά.
Μπορεί η σημερινή κατάσταση των 394 υποθηκοφυλακείων να μην είναι οικονομικά βιώσιμη σε μία περίοδο κρίσης, ωστόσο θα είναι προσχηματική η όποια δήθεν ‘’αναδιοργάνωση’’ αν δεν υπάρξει πραγματική τομή για τον εξορθολογισμό των υπηρεσιών, την ηλεκτρονική διασύνδεση, τον ουσιαστικό έλεγχο των οικονομικών συναλλαγών, αλλά κυρίως την ομαλή μετάβαση στο Κτηματολόγιο, μία μεταρρύθμιση απαραίτητη για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και την οικονομική ανάπτυξη. Θα μπορούσαμε όντως να μιλάμε για μεταρρύθμιση αν π.χ. εφαρμοζόταν η ηλεκτρονική διασύνδεση των Δήμων, συμβολαιογράφων, δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών, µε τα υποθηκοφυλακεία, ώστε να είναι δυνατή η εξυπηρέτηση του πολίτη ή του επαγγελματία εξ αποστάσεως.
Όμως ακόμα και το δημοσιονομικό όφελος για το κράτος είναι αμφίβολο τελικά κατά πόσο θα επιτευχθεί, αφού η λειτουργία των άμισθων υποθηκοφυλακείων δεν επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ είναι πολύ πιθανό οι συγχωνεύσεις των υποθηκοφυλακείων να είναι τελικώς μη λειτουργικές, αφού θα έχουν πολλαπλάσιο αριθμό πολιτών προς εξυπηρέτηση.
Στα Κύθηρα για παράδειγμα, με δεδομένη την οικονομική κρίση και τους υψηλούς φόρους στην ακίνητη περιουσία, ο μέσος όρος των πράξεων που καταχωρούντο στο Υποθηκοφυλακείο Κυθήρων ως το 2014 αριθμούσε περίπου τις 1500, το 2015 έπεσε στις 300 πράξειςενώ για τους δέκα μήνες του 2016 αριθμεί 230. Αυτό σημαίνει ότι το όφελος του Κράτους από μια επικείμενη κατάργηση και μεταφορά θα είναι ανύπαρκτο. Αντίθετα, θα δημιουργήσει πρόσθετη δαπάνη στον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς το κόστος διατήρησης του υπάρχοντος άμισθου Υποθηκοφυλακείου είναι περίπου το 1/10 της ετήσιας δαπάνης που ασφαλώς θα προκύψει μετά την πιθανή μεταφορά του υπάρχοντος και συγχώνευσή του στο αντίστοιχο του Πειραιά, αφού θα χρειαστεί πρόσθετος έμμισθος υπάλληλος, το κόστος του οποίου θα επιβαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Επιπλέον, τα νέα, κρατικοποιημένα υποθηκοφυλακεία, ναι μεν θα εισπράττουν και θα αποδίδουν το ίδιο ποσοστό 3 τοις χιλίοις ολόκληρο πλέον στο Δημόσιο, όμως παράλληλα το Δημόσιο θα επιβαρυνθεί σοβαρά από τη μισθοδοσία των υπαλλήλων και τις δαπάνες λειτουργίας, μετεγκατάστασης κ.α. την ίδια στιγμή που δεν θα μπορεί πια να επιβάλλεται ΦΠΑ 24%.
Κατόπιν τούτων ερωτάται ο κ. Υπουργός:1. Έχει γίνει άραγε μελέτη οικονομικών επιπτώσεων της σχεδιαζόμενης μεταβολής; Παρακαλώ να κατατεθεί.
2. Η προτεινόμενη αναδιοργάνωση έχει λάβει υπ’ όψιν της κριτήρια όπως η νησιωτικότητα; Αν ναι, από πού προκύπτει αυτό; Αν όχι, τι πρόκειται να πράξει ειδικά για τους κατοίκους των νησιών μας;
3. Ποια είναι τα δημοσιονομικά οφέλη από το κλείσιμο των υποθηκοφυλακείων στο νησί των Κυθήρων, της Ύδρας και της Αίγινας για το καθένα ξεχωριστά;"
