Του Δημήτρη Καπράνου
Θυμάμαι τον κουμπάρο μας, τον παπά Ιωακείμ, μια Καθαρά Δευτέρα στο Λιόπεσι (Παιανία καλείται σήμερα).
Είχαμε πάει στο μοναστήρι, όπου ο πατέρας μας κουράριζε τον ηγούμενο, τον πατέρα Ακάκιο, για να περάσουμε τα Κούλουμα.
Εκεί, λοιπόν, που είχε στρωθεί το σαρακοστιανό τραπέζι, με τα νηστίσιμα και τα ζαρζαβατικά, η μάνα μας έβγαλε και μια κατσαρόλα με ότι είχε απομείνει από την κρεοφαγία της Αποκριάς.
Ο κουμπάρος σήκωσε τα μανίκια, άρπαξε μια κομματάρα κρέας και άρχισε να το απολαμβάνει.
"Βρε παπά, τρως κρέας, καθαροδευτεριάτικα;" είπε ο πατέρας σκωπτικά.
"Ά, γιατρέ μου, σήμερα ,Καθαρά Δευτέρα, καθαρίζομεν!" απάντησε εκείνος και πήρε κι ένα μεγάλο κομμάτι φέτα!
"Καθαρίζομεν", λοιπόν, τίποτε αρτίσιμο δεν πρέπει να μείνει στο σπίτι και από Τρίτη, αρχίζει η σαρακοστιανή διατροφή, με τα όσπρια, τα μαλάκια (για οστρακόδερμα δεν γίνεται πλέον λόγος, διότι είναι πανάκριβα) το φρέσκο κρεμμυδάκι, την ρόκα, το μαρούλι, τις σαλάτες, το λαδάκι, το κρασάκι.
Μεσογειακή δίαιτα, δηλαδή, γεμάτη υγεία και βιταμίνες. Φασολάδες, φακές, φάβα, με κρεμμύδι ψιλοκομμένο, να μυρίσει το σπίτι Ελλάδα και παράδοση.
Ήταν πάντα μεγάλη γιορτή η Καθαρά Δευτέρα, στην Ελλάδα της εργασίας.
Στα χρόνια που δεν είχαμε χρήματα, που δεν γνωρίζαμε τί θα πει Χρηματιστήριο, ομόλογα, δάνεια, κάρτες, διακανονισμοί, υγραέριο στα σπίτια.
Στα χρόνια που μόλις ανακαλύπταμε την ηλεκτρική κουζίνα και που η γκαζιέρα έκανε δουλειά για δέκα μαγειρικές συσκευές.
Ήταν το τέλος της Αποκριάς η Καθαρά Δευτέρα και την γιορτάζαμε με κέφι και πάθος.
Όσοι μπορούσαν, πήγαιναν σε κάποια εξοχή ή σε κάποιο ξέφωτο, από τα πολλά που υπήρχαν τότε στον Πειραιά, στην Αθήνα και τους γύρω Δήμους.
Είχαμε κατασκευάσει μόνοι τον αετό μας, με καλάμια, αλευρόκολλα και χαρτί "γλασέ" που αγοράζαμε από τα βιβλιοπωλεία.
Φτιάχναμε τα "ζύγια" προσεκτικά, βάζαμε τα "σκουλαρίκια" και την ουρά, ίσα-ίσα να κρατά τον αετό σε ισορροπία στον αέρα και τον είχαμε έτοιμο για να "αμοληθεί" και να "κορωνίζει" στον αέρα, ανάμεσα στους άλλους αετούς, που γέμιζαν τον ουρανό.
Ο μικρός αδελφός κρατούσε "κεφάλι", είχαμε δέσει την καλούμπα με τον κερωμένο σπάγγο, γερά στα ζύγια και ο αετός ανυψωνόταν θροΐζοντας, καθώς οι "βουήχτρες" δεξιά κι αριστερά έκαναν θόρυβο και μάγευαν τη μικρή μας παιδική συντροφιά.
Υπήρχαν, βέβαια πάντα οι "περίεργοι", εκείνοι δηλαδή που έβαζαν ξυραφάκια στα "σκουλαρίκια" του αετού τους και τον κατηύθυναν προς τους αετούς οι οποίοι "τους έμπαιναν στο μάτι"...
'Ετσι, μπορούσες, ξαφνικά, να δεις τον αετό σου να χάνεται στο βάθος του ορίζοντα, καθώς το ξυράφι είχε κόψει τον σπάγγο!
Αν θυμάστε πως φτιάχνουν τον αετό, μην ξεχάσετε να τον κατασκευάσετε και εφέτος. Μπορεί να είναι πολύ εύκολο πλέον να αγοράσεις αετό, αλλά το να τον φτιάξεις μόνος σου, έχει άλλη χάρη.
Απ' ότι φαίνεται, την Καθαρά Δευτέρα θα έχει καλό καιρό. Βγείτε στην παραλία ή στην εξοχή και πετάξτε τον αετό σας. Για μια ημέρα, ας ξαναγίνουμε παιδιά. Διότι από Τρίτη, πάλι στα ίδια, τα περίεργα...
Έκθεση στο Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος
