Του Δημήτρη Καπράνου
Το 1973, ο Ολυμπιακός κάλεσε τον Άγιαξ για φιλικό παιγνίδι στο "Καραϊσκάκη". Εικοσάχρονος αθλητικός ρεπόρτερ, παρακολούθησα το ματς και όταν τελείωσε πήγα στο αποδυτήρια για το ρεπορτάζ. Εκεί, βρέθηκα μπροστά σε παίκτες που κάπνιζαν! Πρώτος και καλύτερος ο Κρόιφ! Καπνιστής τότε κι εγώ, έβγαλα τα τσιγάρα μου και άναψα ένα, χωρίς να μου μιλήσει κανείς! Τότε, για τους ποδοσφαιριστές στην Ελλάδα, το κάπνισμα ήταν τουλάχιστον κακούργημα! Ο Κρόιφ, όμως, κάπνιζε άφιλτρα και απαντούσε στις ερωτήσεις μας, φυσώντας τον καπνό σαν να μην έτρεχε τίποτε! Ήταν μια παρέα από "χίπις" ο Άγιαξ, από παιδιά με μακριά μαλλιά (Χούλσοφ, Κάιζερ, Ρέζενμπρινκ) αλλά εκείνος ξεχώριζε αμέσως! Αισθάνομαι ευτυχής που τον είδα να παίζει, ευτυχής που πρόλαβα την μεγάλη εκείνη ομάδα του Άγιαξ και της εθνικής Ολλανδίας. Οι ειδικοί αποκάλεσαν το ποδόσφαιρο του Μίχελς "Τόταλ φούτμπολ" (Ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο). Επιτρέψτε μου να πω ότι επρόκειτο για ποδόσφαιρο-ροκ. Τι σημαίνει "ροκ"; Σημαίνει ότι μπορεί να παιχτεί ολοκληρωτική μουσική με τέσσερα όργανα. Αυτό έκανε ο Άγιαξ. Είχε τρία-τέσσερα εξαιρετικά όργανα, έναν απίθανο μαέστρο, τον Κρόιφ και απέδιδε σαν συμφωνική ορχήστρα! Ήταν η μαγική δεκαετία του '70 και οι Ολλανδοί άλλαζαν το ποδόσφαιρο. Τυχερός ο Παναθηναϊκός, που ήταν ο πρώτος σύλλογος, ο οποίος βρέθηκε απέναντι στους "εξωγήινους" Ολλανδούς σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών. είχε προηγηθεί, βέβαια, η Μίλαν, το 1969, αλλά τότε η συνταγή Μίχελς δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί. Θυμάμαι τις ελληνικές αθλητικές εφημερίδες, που έγραφαν για τον "Κρουΐφ" (έτσι τον αποκαλούσαν στην αρχή) τον νεαρό Ολλανδό που ξεχώρισε αμέσως. Ο Άγιαξ είχε χάσει από τη Μίλαν του Τζιάνι Ριβέρα με 1-4! Με τον θάνατο του Κρόιφ, μόλις στα 68 του χρόνια, κλείνει μια περίοδος που το ποδόσφαιρο ήταν "ανθρώπινο" και όχι "μηχανικό", όπως είναι σήμερα.
Τότε, τον πρώτο λόγο είχε ο ποδοσφαιριστής και οι εμπνεύσεις του. Όσα βλέπαμε δεν ήταν αποτέλεσμα μελετών στους υπολογιστές ούτε οι μεγάλοι παίκτες ήταν δέσμιοι χορηγών και μάνατζερ. Ο Κρόιφ, αλλά και αρκετοί συνάδελφοί του, είχαν πολιτική θέση και άποψη (εκφράσθηκε με την άρνησή τους να πάνε στο Μουντιάλ του Βιντέλα, το 1976), είχαν κοινωνική δραστηριότητα και, κυρίως, ανθρώπινη συμπεριφορά. Δεν ήταν κατασκευάσματα των ΜΜΕ ούτε απρόσωπα είδωλα που τα κυνηγάει η Εφορία! "Ξέρω ότι αυτό που θα σου πω δεν μπορείς να το γράψεις, αλλά στην Ελλάδα έχετε μια γ.... δικτατορία που βασανίζει τους δημοκρατικούς πολίτες" μου είπε ο Κρόιφ, όταν τον ρώτησα "Πώς του φάνηκε η Ελλάδα".
Αυτός ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ. Ροκ, πολιτικοποιημένος, μάγος της μπάλας, άρχοντας μοναδικός!
