Το φάντασμα του Πύργου

1 pyrgos peiraia

Υπαρχει ένας μύθος, ότι επί Χούντας έγιναν έργα στον Πειραιά. Ο μύθος αυτός έχει αντοχή στον χρόνο και σε ένα μεγάλο βαθμό εξηγεί γιατί μισόν αιώνα αργότερα, ο δήμαρχος της Χούντας Αριστείδης Σκυλίτσης

καταγράφεται πολλές φορές ως ο πιο επιτυχημένος δήμαρχος του Πειραιά. Στην πραγματικότητα, η Χούντα βρήκε έτοιμα και «έκοψε κορδέλα» σε μια σειρά από μεγάλα έργα – παρεμβάσεις που σχεδιάζονταν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. 

Ο Σκυλίτσης στην πραγματικότητα, ως καλός διαφημιστής «πούλησε» έναν καθαρό Πειραιά κι έναν μοντερνισμό για την εποχή του, αλλά κυρίως γκρέμισε κι άφησε πίσω του κτίρια φαντάσματα. Βίλλα Ζαχαρίου, Ράλλειος και πιο εμβληματικό από όλα, φυσικά, ο Πύργος στο λιμάνι. Ο οποίος, όταν φτιάχτηκε, δεν έδιωξε μόνο την παλιά αγορά από εκεί, αλλά επιπλέον ο αέρας του δήθεν «μοντέρνου» που έφερνε παρέσυρε και γκρέμισε το σύμβολο της πόλης, το Ρολόι, ακριβώς απέναντί του.

Σε μια συνέντευξή του, που δέχθηκε να μου δώσει το 1994 με παρέμβαση του Τάκη Κουβάτσου, επίτιμου προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Πειραιά πλέον, η οποία δεν δημοσιεύτηκε ποτέ, ο Αρ.Σκυλίτσης παραδέχθηκε ουσιαστικά το λάθος του με μια αφοπλιστική δικαιολογία: «Μόνο όποιος δεν δουλεύει, δεν κάνει λάθη», μου είπε. Για τον Πύργο όμως ήταν υπερήφανος, παρότι πάντοτε στοιχειωμένος παρέμενε.

Ένας ουρανοξύστης στην καρδιά του λιμανιού, που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σύμβολο ισχύος για την πόλη. Βέβαια αυτό δεν έγινε ποτέ και ο αργότερα χρεωκοπημένος Δήμος Πειραιά βρέθηκε με μια τεράστια περιουσία που δεν ξέρει τι να την κάνει, ένα σύμβολο μεγαλομανίας και παράλληλα εγκατάλειψης. Όλες οι δημοτικές αρχές μετά την Χούντα, οραματίστηκαν κάποια στιγμή την αποπεράτωση του Πύργου. Και όλες απέτυχαν. Ένα φτιασίδωμα, με τις γιάλινες προσόψεις, που πλέον σε πολλά σημεία του δεν υπάρχουν, έγινε κατά την θητεία του Γιάννη Παπασπύρου (1983-87) και τίποτα παραπάνω. Άντε και κάτι διαφημιστικά πανό, που πλέον τα έχει πάρει ο αέρας...

Στη δημόσια σφαίρα, έχει ακουστεί η ιδέα ότι προτιμότερο θα ήταν να γκρεμιστεί. Η ίδια ιδέα έχει ακουστεί και για το γιαπί της Ραλλείου, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν φαίνεται να επικρατεί. Κι αν για το γιαπί της Ραλλείου, η λύση της μετεγκατάστασης εκεί των Δικαστηρίων φαίνεται να έχει προχωρήσει, για τον Πύργο δεν έχει ακουστεί κάτι συγκεκριμένο. Βέβαια ο σημερινός δήμαρχος Γιάννης Μώραλης, κάνοντας κινήσεις που ευνοούν την επιχειρηματικότητα, με μείωση δημοτικών τελών σε συγκεκριμένες περιοχές, εμφανίζεται αισιόδοξος ότι θα υπάρξει συγκεκριμένο ενδιαφέρον και θα μπορέσει να αξιοποιηθεί ο Πύργος. Αν το πετύχει αυτό στη θητεία του, θα μείνει στην Πειραϊκή Ιστορία. Αν δεν το πετύχει, απλώς θα προσθέσει το όνομά του στην χορεία δημάρχων που οραματίστηκαν κάτι μεγάλο, το οποίο όμως ξεπερνούσε τις αντικειμενικές δυνατότητες της πόλης.
Κι ο Πύργος θα μένει εκεί, με τα φαντάσματά του, να θυμίζει πως ο Πειραιάς είναι μια πόλη που κάποτε ήθελε να γίνει άλλη από αυτή που πραγματικά ήταν.

Αναγνώστης Κέντρος

eep logo