Είναι ο μοναδικός Άγιος με το όνομα Νείλος σε όλο τον κόσμο. Ακόμη κι αν δεν τον έχει επισκεφθεί κανείς είναι μάλλον απίθανο να υπάρχει έλληνας που δεν τον έχει τραγουδήσει.
Το «από βραδύς ξεκίνησα με ένα παλιό μου φίλο, για το Χατζηκυριάκειο και για τον Άγιο Νείλο» είναι από τα πιο πολυτραγουδισμένες μελωδίες όλων των εποχών. Για εκείνη δε τη μελαχρινή που «είναι όλο νάζι» έχουν αναπτυχθεί ουκ ολίγοι θρύλοι. Αποτελεί ίσως έναν από τους πιο οικείους μύθους. Σχεδόν κάθε οικογένεια στην περιοχή είχε μια μελαχρινή για την οποία δήθεν είχε γραφτεί το τραγούδι.
Ανεβαίνοντας την Αντωνίου Θεοχάρη, ακόμη και μέχρι την δεκαετία του ’90, έχανες το μέτρημα στις ταβέρνες και τα καφενεία. Η «Μύκονος» του Πολυκανδριώτη, τα «Δωδεκάνησα», του «Γιάγκου» ήταν σταθερά σημεία αναφοράς. Όταν έβγαζαν το Σεπτέμβριο τα βαρέλια για να τα πλύνουν, η γειτονιά μεθούσε από το μούστο. Σε κάποια στέκια βέβαια, μεγαλώνοντας, μπορούσε να διακρίνει κανείς και μυρωδιές από έναν ...ιδιαίτερο καπνό – αλλά αυτό δεν ξένιζε κανέναν στον Πειραιά.
Στις 12 Νοεμβρίου ο Άγιος Νείλος γιορτάζει. Και την παραμονή, στην Γεωργίου Θεοτόκη, στήνεται ένα πανηγύρι. Άλλο ένα «χωριό» ζωντανεύει μέσα στην πόλη. Η περιφορά της εικόνας, η Φιλαρμονική του Δήμου, η Μπάντα της Αστυνομίας ή του Λιμενικού, ο Επίσκοπος και οι παπάδες, αλλά και το μαλλί της γριάς, οι λουκουμάδες, τα σχολεία, κορίτσια ντυμένα με νησιώτικες φορεσιές – νησιώτες είναι οι περισσότεροι κάτοικοι της γειτονιάς – γιρλάντες και λαμπάκια, φωτισμένα σπίτια και καφενεία με τραπεζάκια έξω, μαγαζάκια υπαίθρια που πουλάνε τα πάντα, κόσκινα, κουβέρτες, παπούτσια, πυτζάμες, μπαλόνια, θυμίζουν επαρχιώτικο πανηγύρι στην καρδιά της πόλης.
Η γειτονιά βάζει τα καλά της, γιατί αυτή είναι η μέρα της. Μπορεί να μην υπάρχει ούτε ένας που έχει βαφτιστεί Νείλος, αλλά είναι χιλιάδες εκείνοι που είναι περήφανοι γιατί μεγάλωσαν στον Άγιο Νείλο.
Αναγνώστης Κέντρος
