του Αλέξη Κολυβά
Ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας αποτελεί, ίσως, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα πρωθυπουργού της Ελλάδας, που πέθανε πάμφτωχος, στην ψάθα, όπως λέει ο λαός. Ίσως γι’ αυτό και παρά την τεράστια προσφορά του δεν μνημονεύεται συχνά. Γιατί αν δεν αφήσεις δεν σε θυμούνται. Όταν ήταν άρρωστος στα τελευταία του, από φυματίωση, έμενε σ' ένα μικρό σπιτάκι στο Μετς, κοντά στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Του πρότειναν να του βάλουν ένα τηλέφωνο δίπλα στο κρεβάτι και αρνήθηκε λέγοντας: «Μα τι λέτε; Η Ελλάδα πένεται κι εμένα θα μου βάλετε τηλέφωνο;» Ένα τηλέφωνο που ότι και να ήταν εκείνη την εποχή ένα τηλέφωνο ήταν.
Ο φίλος του στρατηγός Νικόλαος Σαμψών, σε επιστολή του περιγράφει: «Όταν πέθανε ο Πλαστήρας δεν άφησε πίσω του σπίτι, ακίνητα ή καταθέσεις σε τράπεζες. Η κληρονομιά που άφησε στην ορφανή προσφυγοπούλα ψυχοκόρη του, ήταν 216 δρχ., ένα δεκαδόλλαρο και μια λακωνική προφορική διαθήκη: «Όλα για την Ελλάδα!».
Και ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ο οποίος ήταν από πλούσια οικογένεια, αρνήθηκε να πάρει μισθό και τις δύο φορές που του προτάθηκε, λέγοντας ότι οι προτεινόμενοι μισθοί «προϋποθέτουσι την ευπορίαν, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων, περικυκλωμένοι από πληθύν ολόκληρον ανθρώπων βυθισμένων εις την εσχάτην αμηχανίαν».
Ο Ιωάννης Καποδίστριας πρόλαβε πριν δολοφονηθεί να ξοδέψει σχεδόν όλη του την περιουσία για την ανοικοδόμηση της Ελλάδας.
Η στάση των δύο σπουδαίων αυτών Ελλήνων έχει κυρίως μεγάλη ηθική διάσταση, αλλά και πολιτικά μηνύματα πολύ χρήσιμα και για την παρούσα περίοδο. Αγωνίζονταν για την πατρίδα και κατ’ επέκταση για τον λαό, τον οποίο σέβονταν απεριόριστα.
Κανένας τους δεν ονειρεύτηκε να γίνει λαϊκός ηγέτης, αλλά κανένας τους δεν κορόιδεψε, ούτε πρόδωσε ποτέ τον λαό. Τα αναφέρω αυτά με αφορμή την συζήτηση και τον ντόρο που γίνεται για κάποιο σπίτι του Τσίπρα πολυτελές σε ακριβή περιοχή. Δεκάρα δεν δίνω, ούτε και εκπλήσσομαι, γιατί το ζήτημα δεν αφορά μεμονωμένα συμπεριφορά ενός προσώπου, αλλά είναι απομεινάρι μιας ιδεολογίας παρωχημένης και ιστορικά καταδικασμένης.
Αυτό που με εξέπληξε, όχι τώρα, αλλά από την εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνούσε, είναι το πως και πότε πρόκαναν να διαποτιστούν με την νοοτροπία και τις πρακτικές των καθεστώτων του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, καθώς τις ακολούθησαν με ιερή ευλάβεια και με βάση αυτές ο κ. Τσίπρας είναι, παραδόξως, απολύτως συνεπής σε αυτές.
Στα καθεστώτα αυτά, που μόνο σοσιαλιστικά δεν ήταν, στη θέση της παλιάς άρχουσας τάξης είχε μπει μια κάστα «επαναστατών» τα μέλη της οποίας είχαν περισσότερα ηθικά και υλικά προνόμια από τους άλλους πολίτες, ήταν ισόβια στην εξουσία, ενώ καλλιεργούσαν σε απόλυτο βαθμό την προσωπολατρία. Ο ηγέτης λατρεύονταν σαν θεός. Αυτή την κατάσταση οι γιουγκοσλάβοι σοσιαλιστές την ονόμασαν «πολιτική γραφειοκρατία» και ήταν η αιτία του ρήγματος μεταξύ της χώρας τους και του μπλοκ του συμφώνου της Βαρσοβίας. Οι Γιουγκοσλαβία απέναντι στον κρατισμό επέλεξε την αυτοδιαχείριση των μέσων παραγωγής και αυτό την έκανε να ξεχωρίζει από αυτές τις χώρες. Το ΠΑΣΟΚ έβλεπε με περισσότερη συμπάθεια το γιουγκοσλαβικό μοντέλο, ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου με το ιστορικό του άρθρο στην εφημερίδα «Εξόρμηση» με τίτλο «Ο Μαρξ, ο Λένιν και η «δικτατορία του προλεταριάτου» », το 1975, έκοψε τις ιδεολογικές γέφυρες με αυτό το σύστημα αφ’ ενός και αφετέρου προέβλεψε εμμέσως πλην σαφώς την κατάρρευσή του. Παρενθετικά σημειώνω, γιατί είναι απόρροια αυτών που γράφω, ότι αυτοί που από το ΠΑΣΟΚ πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ και επικαλούνται τον Ανδρέα Παπανδρέου ή ποτέ δεν είχαν καταλάβει ιδεολογικά-πολιτικά που βρίσκονταν και απλά έκαναν προσωπική καριέρα, ή είναι πολιτικοί απατεώνες ή και τα δυο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της διακυβέρνησής του έδειξε ότι δεν είχε τίποτα άλλο να προσφέρει πέρα από το να κάνει μια προσπάθεια να ζωντανέψει ένα νεκρό από χρόνια σύστημα. Αυτά είχαν μάθει, με αυτά μεγάλωσαν, αυτά ήξεραν.
Δεν χρειάζονταν το σπίτι του Τσίπρα να το καταλάβουμε. Το κότερο ήταν υπεραρκετό, αλλά και πέρα από αυτό ήταν και η επιδίωξή του να αποκτήσει προνομιακές σχέσεις με την ελληνική πλουτοκρατία, ως πρωθυπουργός, κάτι που κατάφερε στο βαθμό ώστε αυτή να δώσει μεγάλο αγώνα υπέρ του στις τελευταίες εκλογές.
Επίσης για την οικογένειά του επεφύλασσε ανώτερο επίπεδο σε όλα σε αντίθεση με όσα έλεγε στον κοσμάκη και παραβιάζοντας κανόνες, τα παιδιά του τα έχει σε ιδιωτικό σχολείο πανάκριβο και η σύζυγός του έγινε από υπάλληλος καθηγήτρια ΑΕΙ, πυραυλοκίνητα.
Το χαρακτηριστικότερο, όμως δείγμα αυτής της νοοτροπίας ήταν κάτι που είχε καθιερωθεί: Όπου πήγαινε να μιλήσει ο Τσίπρας και κάποιοι είχαν γνωστοποιήσει ότι θα αντιδράσουν, συλλαμβάνονταν μερικές ώρες πριν φτάσει ο «μεγάλος ηγέτης» και κρατούνταν μέχρι να τελειώσει και φύγει. Αυτό έγινε ακόμη και στην καρδιά της Αθήνας, όταν μίλησε στο Μέγαρο Μουσικής. Μετά άρχισαν να συλλαμβάνουν και όσους υποψιάζονταν ότι μπορεί να εκφράσουν κάποια διαμαρτυρία. Αν δεν ήταν τραγικό θα μπορούσε να είναι παρωδία του «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Εν κατακλείδι ο άνθρωπος, όσοι τον περιβάλλουν και η συντριπτική πλειοψηφία των κομματικών στελεχών και μελών του κόμματός του, θεωρούν ότι είναι διαφορετικοί, ανώτερης ποιότητας άνθρωποι ταγμένοι να μας σώσουν, γι’ αυτό πρέπει να είναι και σε καλύτερη μοίρα από τους άλλους. Το σπίτι στο Σούνιο είναι θέμα νοοτροπίας, πολιτικών καταβολών και τίποτε άλλο. Το αστείο που ακούω από υπερασπιστές του στο θέμα αυτό, οι οποίοι φυσικά διαβιούν σε ανάλογο ή και υψηλότερο επίπεδο, ότι έχει δικαίωμα να μένει όπου θέλει, σαφώς το έχει, όπως το έχει ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας, αλλά δεν μπορεί. Κι εγώ θα ήθελα να μένω στην βίλα του Σουνίου και να έχω μπροστά μου τη θάλασσα που είμαι και ψαράς, με τα ίδια χρήματα, που δίνω για ένα παλιό διαμέρισμα 70 τετραγωνικών μέτρων στο Νέο Κόσμο, αλλά δεν μου κάνουν τέτοια χάρη, γιατί οι χάρες προϋποθέτουν άλλα πράγματα.
Και κλείνω με αφορμή αυτό όπως άρχισα με τον στρατηγό Πλαστήρα: Όταν του «δώρισε» κάποιος της κοινωνικής και οικονομικής ελιτ, ένα ωραίο χρυσό στυλό, κάλεσε τον φίλο του Ανδρέα του λέει: Εγώ δεν βάζω χρυσές υπογραφές. Μου φτάνει το στυλουδάκι μου, να το στείλεις πίσω. Μα θα προσβληθεί...είπε ο φίλος. Δεν πειράζει... Δεν θέλω δώρα Ανδρέα, γιατί τα δώρα φέρνουν και αντίδωρα!
